انواع بازار های مالی و سرمایه

چهار مرحله‌ی مختلف چرخه‌های قیمتی

انواع بازار های مالی و سرمایه

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / با انواع بازارهای فرابورس ایران و ویژگی های معامله در آن ها آشنا شوید

با انواع بازارهای فرابورس ایران و ویژگی های معامله در آن ها آشنا شوید

بازار سرمایه دارای دو زیر مجموعه بورس و فرابورس میباشد، به طور ساده می توان گفت شرکت هایی که شرایط پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار را ندارند در بازار فرابورس سهام خود را معامله می کنند، بازار فرابورس دارای ۷ بازار به شرح بازار اول، دوم، سوم یا عرضه، بازار شرکت‌های کوچک و متوسط (SME)، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار پایه و بازار ابزارهای مشتقه می باشد که در ادامه به توضیح هرکدام از انواع بازارهای فرابورس ایران خواهیم پرداخت و تفاوت انواع بازار های فرابورس را خواهیم گفت.

آشنایی با انواع بازارهای مالی

قبل از اینکه بخواهیم شما را با انواع بازار های فرابورس آشنا کنیم ابتدا باید بدانیم بازار های مالی و انواع ان کدامند و چه ویژگی هایی دارند، بازار های مالی تشکیلات بسیار پیچیده ای هستند که با توجه به ساختار اقتصادی و سازمانی خاص خود نقش مهمی در قیمت گذاری بارار ایفا می کنند. به هر بازاری که در آن معاملات اوراق بهادار صورت گیرد، مانند بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فاراکس و بازار مشتقات، بازار های مالی گفته می شود. امروزه خیلی از بازار های مالی داد و ستد خود را در بورس انجام می دهند. بورس جایی است که در آن بین تولید کنندگان و مصرف کنندگان یا خریداران و فروشندگان، معامله صورت میگیرد. در ادامه به تفیکیک دو بازار بورس و فرابورس پرداخته و تفاوت های آنها را برای شما باز گو میکنیم.

بازار بورس چیست؟

بازار بورس بازاری است که در آن، قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار انجام می شود، حال در ایران سه نوع بازار بورس داریم: بورس اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی.

بورس اوراق بهادار

زمانی که دارایی های مالی یا دارایی های کاغذی مثل سهام و اوراق مشارکت در بورس مورد معامله قرار گیرند به آن بورس اوراق بهادر گفته می شود.

بورس کالا

به بورسی که در آن معاملات روی یک کالای فیزیکی انجام شود بورس کالا گفته می شود در واقع بورس کالا مکانی است که طلا، فلزات، محصولات کشاورزی و … مورد معامله قرار میگیرد.

بورس انرژی

بورس انرژی هم به منظور عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال سنگ، حق الودگی و سایر حامل های انرژی تشکیل شده است.

بازار فرابورس چیست؟

در کنار بازار بورس و یا بورس سهام، بازار مجزایی وجود دارد به نام فرابورس (OTC) و یا خارج از بورس، این بازار در ابتدای آبان ماه سال ۱۳۸۷ با مجوز شورای عالی بورس شکل گرفت.
در تعریف جهانی فرا بورس، سهام شرکت هایی که شفافیت کافی و یا وضعیت سودآوری مناسبی ندارند با توافق میان خریدار و فروشنده مورد معامله قرار می گیرند.

به طور کلی فرا بورس مانند بورس یک بازار است که در آن سهام شرکت ها خرید و فروش شده و قیمت گذاری آن ها بر اساس عرضه و تقاضا میباشد. اما چون فرآیند پذیرش و خرید و فروش در آن راحت تر است، شرکت های کوچک هم می توانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.

تفاوت بازار بورس و فرابورس

1. شرایط پذیرش شرکت ها در بورس سخت گیرانه تر و در فرابورس ساده تر است.
2. دوره پذیرش شرکت ها در فرابورس به دلیل سهولت شرایط پذیرش نسبت به بورس کمتر است.
3. قوانین سخت گیرانه تر در بورس موجب شده نمادهای پذیرفته شده در آن ریسک انواع بازار های مالی و سرمایه کمتری را نسبت به فرابورس داشته باشند.
4. کارمزد خرید و فروش در بورس کمی بیشتر از فرابورس است.
5. تقسیم بندی بازار ها در بورس و فرابورس متفاوت است: فرابورس دارای ۷ بازار: اول، دو، سوم(عرضه)، ابزارهای نوین مالی، پایه، شرکت‌های کوچک و متوسط و ابزار مشتقه است، اما بورس فقط دارای دو بازار اول و دوم است.

مهم ترین وظیفه فرابورس ایران

مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت طیف وسیعی از بنگاه های اقتصادی به منظور تامین مالی از طریق بازار سرمایه است. به همین دلیل فرآیند پذیرش شرکت ها و شرایط پذیرش به گونه ای است که شرکت ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته باشند، و بتوانند از تمامی مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.
در واقع در فرابورس سازمان بورس نظارت محدود تری بر معاملات دارد و صرفا برای جلوگیری از کلاه برداری ها معامله شرکت هایی که شرایط لازم برای ورود به بورس را ندارند در این بازار انجام می شود.
اما ذکر این نکته الزامی است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت های مالی و عملیاتی شرکت های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.

فرابورس برای عرضه و انتقال اوراق بهادار، هفت بازار با نام های بازار یک، بازار دو، بازار سه ( عرضه)، بازار ابزار نوین مالی، بازار پایه و بازار شرکت های کوچک و متوسط دارد که در ایران بازار یک، دو و پایه رایج هستند.

آشنایی با انواع بازار های فرابورس

طبق دستورالعمل های پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس، بازار های مجزا با کارکرد های متقاوت و متنوع برای پذیرش و معامله انواع اوراق بهادار و ابزار مالی در فرابورس ایجاد شده است.
رایج ترین بازار ها در فرابورس ایران بازار اول، دوم و پایه هستند، نمادهایی که در بازار اول فرابورس درج شده‌اند کم ریسک‌تر از نمادهای بازار دوم هستند و به همین ترتیب نمادهای بازار اول و دوم ریسک کمتری نسبت به بازار پایه دارند.

انواع بازار های فرابورس

در فرابورس هفت بازار مجزا داریم که به شرح زیر می باشد:

۱. بازار اول فرابورس:

یکی از انواع بازار فرابورس که از اهمیت زیادی برخوردار است بازار اول فرابورس می باشد. در بازار اول فرابورس، معاملات شرکت‌ های سهامی عام انجام میشود. پذیرش شرکت های سهامی عام در انواع بازار های مالی و سرمایه بازار اول فرابورس دارای شرایطی است مانند:

• باید ۲ سال از آغاز فعالیت شرکت گذشته باشد
• سرمایه ثبت شده شرکت باید حداقل ۱۰ میلیارد ریال باشد
• تعداد سهامدران شرکت باید حداقل ۲۰۰ نفر باشند

۲. بازار دوم فرابورس:

در بازار دوم فرابورس نیز، معاملات شرکت‌ های سهامی عام انجام میشود. اما شرایط پذیرش شرکت های سهامی عام در بازار دوم فرابورس دارای شرایط ساده تری است. شرایط پذیرش شرکت ها در بازار دوم فرابورس به شرح زیر است:

• باید ۱ سال از آغاز فعالیت شرکت گذشته باشد
• سرمایه ثبت شده شرکت باید حداقل ۱ میلیارد ریال باشد
• تعداد سهامدران شرکت باید حداقل ۱۰۰ نفر باشند

۳. بازار سوم فرابورس (بازار عرضه):

در بازار سوم فرابورس که به آن بازار عرضه نیز گفته می شود سهام شرکت­‌ های سهامی معامله می شوند اما معاملات در این بازار به صورت عمده و بلوکی انجام می شود. عرضه معامله می‌ شود. در بازار سوم فرابورس معاملات شرکت ها انواع بازار های مالی و سرمایه بدون پذیرش شرکت قابل انجام است و اگر مشتری وجود داشته باشد معامله سهام صورت می گیرد. مزایده شرکت ها بعد از تشریفات قانونی انجام شده و قیمت پایه تعیین می شود.

۴. بازار شرکت‌های کوچک و متوسط (SME) فرابورس:

بازار شرکت ‌های کوچک و متوسط به منظور تامین مالی بنگاه‌ های کوچک، متوسط و دانش بنیان طراحی شده است و هدف آن تامین مالی این شرکت ها می باشد. نحوه انجام معاملات سهام و حق تقدم خرید سهام در بازار شرکت ‌های کوچک و متوسط فرابورس ایران در قانون مشخص شده است. در بازار شرکت ‌های کوچک و متوسط فرابورس معاملات سهام در دو تابلوی معاملاتی مجزا شامل تابلوی رشد و تابلوی دانش بنیان صورت می گیرد.

شرایط پذیرش شرکت ‌های کوچک و متوسط در فرابورس به شرح زیر است:

• از زمان فعالیت این شرکت ها باید حداقل یک سال گذشته باشد.
• جمع حقوق صاحبان سهام این شرکت ها باید حداقل یک میلیارد ریال و حداکثر ۵۰۰ میلیارد ریال باشد.

۵. بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس:

در بازار ابزارهای نوین مالی کلیۀ ابزارهای مالی مانند انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایه گذاری و انواع صکوک که به تأیید شورای عالی بورس رسیده و بنا به اعلام آن مشمول ثبت یا معاف از ثبت نزد سازمان بورس تشخیص داده شده، قابل پذیرش است به استثنای سهام و حق تقدم خرید سهام.

۶. بازار پایه فرابورس:

کلیه شرکت های سهامی عام که که در سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده باشند و پذیرش آن ها در هیچ یک از بازارهای بورس یا فرا بورس امکان پذیر نباشد می توانند نقل و انتقال سهام خود را در این بازار انجام دهند. در این بازار معمولا شرکت‌هایی پذیرش می‌شوند که یا ورشکسته شده‌اند یا در معرض ورشکستگی هستند. همچنین شرکت‌ها بسته به میزان ریسک سرمایه‌گذاری به سه تابلو زرد (دامنه نوسان ۳ درصد)، نارنجی (دامنه نوسان ۲ درصد) و قرمز (دامنه نوسان ۱ درصد) دسته‌بندی می‌شوند.

۷. بازار ابزار مشتقه فرابورس: بازار ابزار مشتقه بهترین مکانی است که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان می‌توانند نیازهای خود را به بهترین قیمت و در کمترین زمان ممکن برطرف کنند.

به طور خلاصه:

در بازارهای اول، دوم و بازار شرکت های کوچک و متوسط، سهام شرکت های سهامی عام پذیرش و معامله می شود. در بازار سوم عرضه سهام شرکت های سهامی، حق تقدم سهام، پذیره نویسی سهام و سایر اوراق بهادار انجام می گیرد. در بازار ابزارهای نوین مالی کلیه ابزارهای مالی که به تائید شورای عالی بورس رسیده قابل پذیرش و معامله است، مانند انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایه گذاری و انواع صکوک.

بازار مشتقه نیز برای معاملات اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش ایجاد شده است. بازار پایه در راستای برنامه های توسعه کشور به وجود آمده و مشخص میکند که هر شرکت سهامی عام که ساز و کار معاملاتی داشته باشد باید پذیرش شود.

مزایای پذیرش شرکت ها در فرابورس ایران

1. افزایش نقدشوندگی سهام
2. نقل و انتقال آسان، سریع و کم هزینه سهام
3. تأمین مالی آسان و ارزان
4. کشف عادلانه قیمت سهام
5. معرفی شرکت و محصولات به طیف وسیعی از قشرها جامعه و افزایش اعتبار شرکت
6. بهره گیری از معافیت مالیاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس
7. بهره گیری از مزایای اخذ تسهیلات بانکی به صورت آسان، و امکان وثیقه گذاری سهام
8. امکان توزیع اوراق بهادارر در بازار ابزار نوین مالی
9. شفافیت اطلاعاتی

مزایای فرابورس برای سرمایه گذاران

از مزایای فرابورس برای سهامداران می توان به شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا در قیمت سهام، امکان سرمایه گذاری با مبالغ کم، نقدشوندگی خوب، کمتر بودن کارمزد خرید و فروش سهم فرا بورسی نسبت به سهام بورسی، کاهش مالیات نقل و انتقال سهام و آسان و کم هزینه بودن نقل و انتقال سهام اشاره کرد.

و اما در پایان…

سهولت پذیرش شرکت ها در فرابورس بیشتر از بورس بوده و کارمزد خرید و فروش در فرابورس کمتر از بورس میباشد، همین عوامل بازار فرابورس را مانند بورس برای سرمایه گذاران جذاب کرده است اما ذکر این نکته الزامیست که سرمایه گذاری در سهام بورسی نسبت به سرمایه گذاری در سهام فرابورسی کمتر است و همین کاهش ریسک در بورس بر تقد شوندگی و انتظارات آتی سهام نیز تأثیر گذاشته است.

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

بازارهای مالی چه هستند؟ – ساختار و وظایف بازارهای مالی

شما ممکن است تعجب کنید که چگونه دانسته های یک مدیر مالی ارزش سهامداران را حداکثر می کند و چطور رفتار اخلاقی یا غیر اخلاقی او ممکن است بر ارزش شرکت اثر بگذارد.
این اطلاعات، روزانه برای مدیران مالی از طریق تغیرات قیمت در بازارهای مالی فراهم می شود. اما بازارهای مالی چه هستند؟

بازارهای مالی مکان ملاقاتی برای مردم، شرکت ها و موسساتی است که یا نیاز به پول دارند یا پول جهت قرض دادن یا سرمایه گذاری دارند. در این تعریف گسترده بازارهای مالی به عنوان یک شبکه جهانی وسیع از مؤسسات مالی و انفرادی که ممکن است قرض دهند، قرض گیرند یا مالکان شرکت های عمومی جهانی می باشد. مشارکت کنندگان در بازارهای مالی شامل دولت های ملی، ایالتی و محلی هستند که قرض گیرندگان وجوه نقد هستند.

ساختار و وظایف بازارهای مالی

بازارهای مالی بازارهایی هستند که در آن ها دارایی های مالی مبادله می شوندو دارایی های مالی برگه های کاغذی مثل سهام و اوراق قرضه هستند که ارزش آن ها به ارزش دارایی های واقعی شرکت های منتشر کننده آنها وابسته است، تقاوت دارایی های مالی با دارایی های واقعی در این است که دارایی های واقعی ماهیت فیزیکی دارد مانند: اتومبیل، املاک و مستغلات، وسایل منزل و … در صورتی که دارایی های مالی به تنهایی فاقد ارزش می باشد.

یکی از راه های سرمایه گذاری، خرید دارایی های مالی است. ترتیب خرید دارایی های مالی نسبت به خرید دارایی های واقعی این است که اولاً دارایی واقعی مصرفی است نه وسیله پس انداز و سرمایه گذاری، دوما اینکه خرید دارایی های واقعی و بلا استفاده نگه داشتن آنها به امید گرانتر شدن در آینده به معنای بلااستفاده نگه داشتن منابع کشور است. و ارزش افزوده ای ایجاد نمی کند. مگر آنکه از آن استفاده شود مثل اینکه شخصی اتومبیل و یا خانه ای بخرد و آن را اجاره دهد.

چند نوع از دارایی های مالی عبارتند از: انواع بازار های مالی و سرمایه سپردهای سرمایه گذاری در بانک ها، طرح های بازنشستگی که توسط صندوق های بازنشستگی ارائه می شود. انواع بیمه نامه های شرکت های بیمه و در نهایت اوراق بهادار قابل داد و ستد در بورس اوراق بهادار که توسط کارگزاران خرید و فروش می شود.

بازارهای مالی را بر اساس معیارهای مختلفی تقسیم می کنند که دو نمونه اصلی آنها به شرح زیر است.

1- طبقه بندی بر اساس سر رسید حق مالی

الف: بازار پول
ب: بازار سرمایه

در بازار پول، اوراق بهاداری که زمان سر رسید آنها کمتر از یکسال است مبادله می شوند و در بازار سرمایه اوراق بهاداری که زمان سررسید آن ها بیش از یک سال باشد داد و ستد می شوند. در بازار پول بانک ها و صرافی ها فعالیت دارند و بازار سرمایه نیز عمدتاً بورس اوراق بهادار را شامل می شود.

2- طبقه بندی بر اساس مرحله انتشار – بازارهای مالی

الف: بازار اولیه
ب: بازار ثانویه

اوراق بهاداری که برای اولین بار توسط دولت و یا شرکت ها منتظر می شوند در این بازار پذیره نویسی می شوند. نهاد بازار اولیه در کشور ما بانک است. در واقع تأسیس هر شرکت و یا شروع هر فعالیت اقتصادی در بازار اولیه صورت می گیرد. در بازار ثانویه اوراق بهاداری که در بازار اولیه پذیره نویسی شده اند مورد داد و ستد مجدد قرار می گیرند. و نهاد آن در کشورها بازار بورس اوراق بهادار است.

همانطور که اشاره شد انواع بازار های مالی و سرمایه بازار بورس بازار ثانویه است یعنی در بورس شرکتی تأسیس نمی شود و فقط سهام شرکت های پذیرفته شده که قبلاً تأسیس شده و چند سال فعالیت کرده اند مورد معامله قرار می گیرند.

نقش بازار های مالی

الف: جمع آوری سرمایه های خود (یک کاسه کردن آنها، در جهت تجهیز منابع مالی شرکت ها).

انتشار سهام و فروش اوراق قرضه (در ایران اوراق مشارکت) یکی از مطمئن ترین راه های جمع آوری وجوه لازم برای سرمایه گذاری های بلند مدت است. واحدهای تولیدی و تجاری به جای استقراض از نظام بانکی می توانند تحت ضوابطی از طریق انتشار سهام یا فروش اوراق قرضه در بورس تامین مالی نمایند. تاسیس واحدهای بزرگ تولیدی و تجاری چنان سرمایه انبوهی را می طلبد که از توان مالی یک فرد یا خانواده خارج است.

بورس مکانی است که این واحدها با انتشار سهام و یا دیگر اوراق بهادار قادر هستند سرمایه های پراکنده را جمع آوری کرده و در پروژه های بزرگ سرمایه گذاری نمایند.

ب: توزیع عادلانه درآمد

از دید اقتصاد کلان تقسیم مالکیت های بزرگ از طریق فروش سهام آنها در بورس اوراق بهادار، به توزیع عادلانه تر درآمده و نیز ایجاد احساس مشارکت در عموم افراد جامعه در فعالیت های تولیدی و تجاری کمک زیادی می کند. انتشار و فروش سهام به عموم به منظور تامین منابع مالی نسبت به سایر راهکارهای تامین مالی همچون استقراض بانکی مرجع است. بسیاری از جامعه شناسان توزیع انواع بازار های مالی و سرمایه مالکیت را بین عموم افراد جامعه مفید می دانند. زیرا از دو قطبی شدن جامعه جلوگیری می کند و ناآرامی های اجتماعی را کاهش می دهد.

ج: ایجاد یک بازار رقابتی کامل

بازار رقابتی کامل بازاریست که در آن تعداد زیادی خریدار و فروشنده به نحوی عادلانه تحت مکانیزم بازار یعنی عرضه و تقاضا به فعالیت می پردازند. و هر کس می تواند آزادانه اوراق بهادار را خریداری و یا به فروش برساند. ضمناً شرکت های پذیرفته شده در بورس ملزم هستند اطلاعات مالی و گزارش های مربوط به اتفاقات مهم و سرمایه گذاری ها و به طور کلی هر گونه اطلاعاتی که روی قیمت سهام اثر گذار است و محرمانه نمی باشد را به صورت سه ماهه، شش ماهه، نه ماهه، و سالیانه به سازمان بورس اوراق بهادار ارسال نموده و سازمان بورس نیز پس از بررسی های لازم، آنها را منتشر می نماید.

د: تخصیص مطلوب منابع:

وجود یک بازار رقابت کامل در بورس اوراق بهادار، تخصیص مطلوب منابع را میسر می سازد. بورس اوراق بهادار با تعیین بهای رقابتی سهام به عنوان ابزار انتظامی اقتصاد، مدیران غیر کارا و ضعیف را تنبیه و مدیران مبتکر و قدرتمند را تشویق می کند. همچنین یک شرکت زیان ده نمی تواند از طریق بورس به تامین نیازهای مالی خود اقدام نماید.

خدمات مالی:

افزایش رقابت، جهانی شدن و پیشرفت فناوری، شرکت های ارائه کننده خدمات مالی را به تکاپوی استفاده از ابزارهای بازاریابی انداخته است. نقش خدمات مالی مانند: بانکداری، بیمه، بورس و تامین مالی و … به سرعت در حال رشد است. حتی می توان سودآورترین شرکت های برتر دنیا را در بخش صنعت خدمات مالی مشاهده نمود. خدمات مالی عبارت است از: فعالیت ها، منافع و رضایت مندی های مرتبط با فروش پول که برای کاربران و مشتریان ارزش مرتبط مالی خلق می کند. خدمات مالی را می توان در پنج طبقه زیر تقسیم بندی نمود:

1- خدمات نهادهای مرتبط با پول
2- خدمات نهادهای مرتبط با اوراق بهادار
3- خدمات نهادهای مرتبط با اعطا اعتبار و وام
4- خدمات نهادهای مرتبط با دلالی یا واسطه گری خدمات فوق
5- خدمات نهادهای مرتبط با بیمه

واسطه های مالی:

تمام شرکت ها و فعالین بازارهای مالی را می توان واسطه های مالی نام برد. به طور کلی می توان واسطه های مالی را به شکل زیر تقسیم بندی کرد:

1- واسطه های مالی بانکی (مقامات پولی و بانک های سپرده پذیر)

الف: بانک مرکزی
ب: سایر نهادهای بانکی
ج: بانک های سپرده پذیر

2- واسطه های مالی غیر پولی

الف: شرکت های بیمه
ب: شرکت های سرمایه گذاری
ج: صندوق بازنشستگی و احتیاطی
د: اتحادیه های اعتباری
ذ: سازمان های وام و پس انداز، صندوق های پس انداز با هدف های خاص (تعاونهای اعتباری)
و: شرکت های تامین مالی (به مجموعه ایی از واسطه های مالی که در اعطای وام به بنگاهها و مصرف کنندگان تحصص دارند گفته می شود)
هـ: شرکت های اجاره ی بلند مدت (شرکت هایی هستند که دارایی های با دوام و ملموس نظیر ماشین آلات را خریداری می کنند و آنها را به شکل اجاره در اختیار افراد حقیقی و حقوقی قرار می دهند).

ارائه کننده خدمات مالی:

الف: کارگزاران بورس اوراق بهادار
ب: دلالان بورس اوراق بهادار
ج: بانک های سرمایه گذاری یا شرکت های تامین سرمایه (بانک های سرمایه گذاری سازمان هایی هستند که اعتبار میان مدت و بلند مدت در اختیار وام گیرندگان می گذارند. این بانک ها انتشار سهام و اوراق قرضه های جدید دولتی راتهدید می کنند.
ر: بانک های رهنی (فعالیتی مشابه بانک های سرمایه گذاری دارند این بانک ها اوراق بهادار رهنی ناشی از ساخت خانه ها و مجتمع های مسکونی جدید و بنگاههای تجاری را به دست می آورند و آنها را نزد وام دهندگان بلند مدت مانند شرکت های بیمه، صندوق های بازنشستگی و بانک های پس انداز به ودیعه می گذارند).
خدماتی که توسط واسطه های مالی ارائه می شود عبارتند از:

هزینه های نظارت:

تجمیع وجوه مالی در یک موسسه مالی موجب می شود موسسه مالی توان و انگیزه لازم را برای جمع آوری اطلاعات و اعمال اقدامات نظارتی داشته باشد. اندازه به نسبت بزرگ موسسه مالی موجب می شود جمع آوری این اطلاعات ها هزینه کمتری محقق شود (صرفه های ناشی از مقیاس فعالیت)

ریسک نقدینگی و قیمت:

موسسات مالی موجب می شوند، قدرت نقدینگی سرمایه گذاری های خانواده ها افزایش یافته و ریسک قیمتی مطا مالی آنها کاهش یابد.

هزینه های معاملاتی:

مانند صرفه های ناشی از مقیاس فعالیت در هزینه های تولید اطلاعات، اندازه موسسات مالی می تواند صرفه های ناشی از مقیاس فعالیت در هزینه های معاملاتی را فراهم کند.

وساطت در انطباق سر رسیدها:

موسات مالی بهتر می تواند ریسک ناشی ازعدم تطابق سر رسید دارایی ها و بدهی هایشان را متحمل شوند.

وساطت در انطباق ارزشی اسمی:

موسسات مالی از قبیل مسل های مشترک سرمایه گذاری این امکان را برای خرده سرمایه گذاران فراهم می آورند که بتوانند بر محدودیت های خرید دارایی در حجم ارزش اسمی بالا چیره شوند.

خدماتی که کل اقتصاد از آن متاثر می شوند:

انتقال عرضه پول:

نهادهای سپرده پذیر به عنوان واسطه هایی هستند که اقدامات مربوط به سیاست های پولی به وسیله این موسسات بر دیگر سیستم های مالی و اقتصاد تاثیر می گذارند.

تخصیص اعتبار:

موسسات مالی اغلب به عنوان بزرگترین و گاهی به عنوان تنها منبع تامین مالی برای بخش خاصی از قتصاد مانند املاک مسکونی و کشاورزی محسوب میشوند.

انتقال ثروت بین دو فصل:

موسسات مالی به ویژه شرکت های بیمه عمر و صندوق های بازنشستگی، خدماتی را ارائه می کنند که از طریق آن امکان انتقال ثروت یا دارایی از یک نسل به نسل دیگر امکان پذیر می شود.

خدمات پرداخت:

موسسات مالی از قبیل نهادهای سپرده پذیر، خدمات پرداختی را انجام می دهند که کل اقتصاد از آن منتفع می شود

چه تفاوت هایی بین بازارهایی پول و سرمایه و بازارهای اولیه و ثانویه وجود دارد؟

چرخه بازار؛ هر آنچه که باید درباره فازهای بازار بدانید

از تغییر فصول تا مراحل مختلف زندگی، انواعی از چرخه‌ها (Cycles) در اطراف ما وجود دارد. این چرخه‌ها در هر جزء خود اغلب تحت تأثیر عوامل بی‌شماری قرار دارند. بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنا نیستند و هر چرخه بر حرکات قیمت در بازار تأثیر می‌گذارد. درک چگونگی عملکرد این حرکات می‌تواند به معامله‌گر برای شناسایی فرصت‌های جدید در معاملات و کاهش ریسک کمک کند.

در ادامه، با کمک مقالاتی از وب‌سایت‌های گاپی‌تریدرز و تریدبرینز، با چهار مرحله‌ی اصلی چرخه‌ قیمت در بازار ارزهای دیجیتال و به طور عمومی بازارهای مالی آشنا خواهید شد.

انواع مراحل چرخه‌ی قیمت در بازار

حرکات قیمت در بازار غالباً تصادفی و پیچیده به نظر می‌رسد. ممکن است قیمت در روزهای معینی بالا رود یا کاهش پیدا کند. برای یک فرد تازه وارد، این حرکات اغلب گیج‌کننده هستند و ممکن است شبیه به قمار به نظر برسند.

واقعیت این است که چرخه‌های قیمت به روش‌های مشابه حرکت کرده و مراحلی یکسان را طی می‌کنند. هنگامی که یک سرمایه‌گذار این مراحل را درک کند، دیگر بازارها چندان تصادفی به نظر نخواهند رسید. معامله‌گر می‌تواند هر مرحله را تشخیص دهد و سبک معاملاتی خود را بر این اساس تغییر دهد. چهار مرحله‌ی چرخه‌ی قیمت را به طور شماتیک در نمودار زیر مشاهده می‌کنید.

چهار مرحله‌ی مختلف چرخه‌های قیمتی

فاز انباشت

این مرحله از چرخه می‌تواند برای یک دارایی مشخص یا کلیت بازارها شکل بگیرد. همان‌طور که از نام این مرحله پیداست، از روند مشخصی برخوردار نیست و به صورت دوره‌ای از تراکم و انباشتگی قیمت در نمودار نمایان است. هنگامی که معامله‌گران شروع به انباشت دارایی‌های خود می‌کنند، قیمت در یک محدوده‌ و بین دو سطح شروع به نوسان می‌کند. این جابه‌جایی مالکیت تا زمانی ادامه پیدا خواهد کرد که یکی از این دو سطح شکسته شود.

فاز انباشت از مراحل چرخه‌ی قیمت

فاز انباشت (Accumulation) همچنین به عنوان دوره‌ی پایه‌‌گذاری قیمت شناخته می‌شود؛ زیرا بعد از یک روند نزولی و قبل از صعود قرار دارد. با توجه به اینکه در این مرحله بازار روند خاصی را دنبال نمی‌کند، میانگین‌های متحرک در این دوره سیگنال معتبر صادر نخواهند کرد.

چگونه در این فاز معامله کنیم؟

مرحله‌ی انباشت ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد. بنابراین از این زمان برای مطالعه‌ی بازار و پیش‌بینی زمان مناسب برای ورود استفاده کنید. دامنه‌ی نوسانات قیمت در این دوره اندک است و به ویژه برای معامله‌گران روزانه سودآور نیست. بنابراین تا قبل از تأیید روند بازار، پیشنهاد نمی‌شود معاملات بزرگ انجام دهید. یک محرک بنیادی مانند افزایش ارزش بازار یا حجم معاملات، می‌تواند قیمت را از این مرحله خارج کند. با خروج قیمت از این فاز و شروع روند صعودی، شاهد رشد سقف و کف‌های قیمتی خواهیم بود.

فاز روند صعودی

همان‌طور که فاز انباشت با مقاومت قیمت در برابر تغییرات تعریف می‌شود، فاز صعودی با حرکت قیمت به بالای سطوح مقاومت شناسایی می‌شود. خروج از فاز انباشت منجر به ورود حجم بالایی از سرمایه می‌شود؛ زیرا معامله‌گرانی که در مرحله‌ی انباشت خارج از بازار بودند، به طرز تهاجمی شروع به خرید دارایی‌ها می‌کنند. با پیشرفت فاز صعودی، شاهد شکل گرفتن روند در قیمت‌ها هستیم. با آغاز سرمایه‌گذاری معامله‌گران جدید، حرکات قیمت افراد بیشتری را به بازار جلب می‌کند. در نهایت، این عوامل موجب شکل‌گیری روند صعودی در قیمت و قدرت گرفتن آن خواهد شد تا زمانی که قیمت وارد فاز بعدی شود.

چگونه در این فاز معامله کنیم؟

این فاز بهترین زمان برای درآمدزایی یک معامله‌گر است. حرکت و مومنتوم‌ (تکانه یا اندازه حرکت) زیادی وجود دارد که برای معامله‌گران موقعیت‌های مناسبی فراهم می‌کند. به هر نزول قیمت در این دوره به دید اصلاح و فرصتی برای خریداری دارایی یا سهام نگاه می‌شود. با افزایش قيمت‌، دارايی‌‌ دوباره خریداری می‌شود و بازار بار ديگر روند صعودی پيش می‌گيرد. با پیشرفت قيمت در این مرحله، نوسانات موجود در بازار به تدریج کاهش می‌یابد.

فاز توزیع

این مرحله به عنوان مرحله‌ی بازگشت قیمت نیز شناخته می‌شود. معامله‌گرانی که در مرحله‌ی انباشت، دارایی موردنظر را خریداری کرده‌اند، در این فاز شروع به خروج از بازار می‌کنند. از ویژگی‌های بارز این مرحله، افزایش حجم معاملات است. نکته اینجاست که در این فاز، تقاضا از عرضه فراتر نخواهد رفت و با افزایش حجم، قیمت افزایش پیدا نخواهد کرد. معمولاً اصلاحات قیمت در فاز توزیع (Distribution) رخ می‌دهند؛ اما باعث تغییر روند بازار به سمت پایین نخواهند شد.

فاز انباشت از مراحل چرخه‌ی قیمت

چگونه در این فاز معامله کنیم؟

در آغاز این مرحله به علت خروج سرمایه‌گذاران از بازار، نوسانات زیادی وجود دارد. این فاز فرصت مناسبی برای آغاز موقعیت‌های فروش (Short) فراهم می‌کند. قیمت در این مرحله به سرعت به سطوح حمایت و مقاومت واکنش نشان ‌می‌دهد. فاز توزیع از طریق الگوهای مشخص نموداری مانند سر و شانه، سقف دوقلو، مثلث و انواع دیگر مشخص می شود. با پیشروی در این فاز، قیمت نوسانات خود را از دست می‌دهد و درون یک محدوده شروع به حرکت خواهد کرد.

فاز روند نزولی

این فاز آخرین مرحله از چرخه‌ی قیمت است که برای سرمایه‌گذاران بازارهای یک طرفه، خسته‌کننده و نامطلوب به شمار می‌آيد. از طرف دیگر، معامله‌گرانی که در طول مرحله‌‌ی توزیع اقدام به خريد دارايی كرده‌اند، با عجله سعی در فروش یا بستن موقعیت‌های خرید ضررده‌ خود دارند. از آنجا که در این فاز خریداران معدودی در بازار حضور دارند، فقدان تقاضا قیمت دارایی را به پایین می‌کشد. با شروع تلاش قیمت برای ساختن کف‌های متوالی و بالاتر، بازار دوباره به مرحله‌ی انباشت خواهد رسید.

فاز انباشت از مراحل چرخه‌ی قیمت

چگونه در این فاز معامله کنیم؟

در این مرحله، قیمت دارایی معمولاً بیش‌تر از حد انتظار ریزش خواهد کرد. بنابراین، سعی در گرفتن چاقوی در حال سقوط نکنید؛ چون در نهایت دستتان را خواهید برید. البته که در بازارهای دو طرفه از ریزش قیمت هم می‌توان سود کرد. در هر حال با استفاده از راهبردها و استراتژی‌های مناسب، در انتهای این فاز فرصتی مناسب برای خریداران فراهم خواهد شد.

تفاوت فازهای انباشت، توزیع و تحکیم

همان‌طور که اشاره شد، در تحلیل چرخه‌های بازار به صورت کلاسیک، مراحل انباشت و توزیع بررسی می‌شوند. گفتیم که مرحله‌ی انباشت، زمان ورود خریداران به بازار است. آنها دارایی‌های در حال سقوط را به اختیار خود درمی‌آورند یا به اصطلاح جمع‌آوری و انباشت می‌کنند؛ چرا که معتقدند این روند به زودی تغییر خواهد کرد. فاز انباشت نشان‌دهنده‌ی خرید دارایی یا سهام از سهام‌دارانی است که ایمان خود را به دارایی یا سهمی که در فاز نزولی است، از دست داده‌اند.

فاز توزیع، هنگام فروش دارایی‌های جمع‌آوری‌شده در فاز انباشت اتفاق می‌افتد. با افزایش قیمت‌ها، سهام‌داران دارایی خود را برای انواع بازار های مالی و سرمایه فروش ارائه می‌کنند. هرچه تعداد سهام بیشتری عرضه شود، ادامه‌ی روند افزایش قیمت دشوارتر خواهد شد. این فاز، پایان روند صعودی را نشان می‌دهد.

در کنار این دو مرحله، فاز تحکیم یا تثبیت (Consolidation) زمانی اتفاق می‌افتد که روند نزولی قیمت کُند می‌شود. قیمت در نزدیکی یک سطحِ به‌خصوص شروع به نوسان می‌کند و شناور می‌ماند. این دوره خود را به شکل خوشه‌ای باریک از نوسانات در قیمت نشان می‌دهد. قیمت در این فاز جهش‌ها و اصلاحات کوچکی انواع بازار های مالی و سرمایه دارد و حرکات آن به صورت عرضی است.

تحکیم در روند نزولی نشانه‌ای مبنی بر شکل گرفتن فاز انباشت است. در روند صعودی نیز، تحکیم به شکل یک نوار قیمتی در نمودار پدیدار می‌شود. در واقع در روند صعودی به این فاز تحکیم قیمت گفته نمی‌شود؛ اما دارای ویژگی‌های مشابه است. قیمت در نهایت حرکت خود را در روند صعودی متوقف کرده و در عرض نوسان می‌کند. این نشانه‌ای از شکل‌گیری فاز توزیع است.

جمع‌بندی

شناخت هر یک از مراحل چرخه‌ی قیمت، برای تصمیم گیری در مورد خرید و فروش دارایی امری ضروری است. یک روش مناسب برای بررسی این مراحل، مطالعه‌ی روند گذشته نمودار دارایی‌ها است. همچنین بررسی رفتار اندیکاتورها در هر فاز کمک شایانی به درک بهتر بازار خواهد کرد.

فاز انباشت، اولین مرحله از چرخه قیمتی است، فازی که در آن قیمت در یک محدوده نوسان می‌کند. در این فاز باید منتظر ماند تا روند صعودی شروع شود.

سپس قیمت وارد روند صعودی انواع بازار های مالی و سرمایه می‌شود،‌ این فاز بهترین زمان برای خرید دارایی یا سهام است. سپس وارد فاز توزیع خواهیم شد که بهترین زمان برای گرفتن موقعیت شورت در بازارهای دوطرفه است.

فاز نزولی، آخرین مرحله از چرخه قیمت در بازار است. نقطه پایانی فاز نزولی بهترین زمان برای ورود مجدد به موقعیت‌های خرید است.

در آخر این نکته را به یاد داشته باشید که معامله در بازارهای مالی وابسته به ارزیابی احتمالات است نه تعیین قطعیات.

انواع بازارهای مالی:بازار های کالا و خدمات،پول و سرمایه

بازارهای مالی در هر کشوری به دو گروه تقسیم می شود : 1 – بازار پول 2 – بازار سرمایه

انواع بازارهای مالی:بازار های کالا و خدمات،پول و سرمایه

انواع بازارهای مالی :
الف : بازار کالا و خدمات
ب: بازار پول
ج: بازار سرمایه

الف – بازار کالا و خدمات
بازار کالا و خدمات اولین بازار تشکیل شده به وسیله انسان هاست.
در واقع انسان ها در گذشته و حال یاد گرفته اند که محل متشکلی را برای خرید و فروش کالاهای خود داشته باشند و قوانین و عرف حاکم بر این بازار را رعایت کنند. در بازار کالا در قبال کالا و خدمات ، واحد پولی مورد پذیرش ، به عنوان تسهیل کننده ی معاملات مورد استفاده قرار می گیرد.

در این بازار ارزش هر کالا یا خدمت با مبلغی پول تعریف و عرضه می شود و معمولا معاملات درون این بازار ، تحت مکانیسم های شناخته شده ای صورت می گیرد.

در این بازار ، کالاها و خدمات به گونه و نوع های مختلفی تقسیم بندی می شوند و هر کدام از آن ها تحت حاکمیت قوانین و عرف خاص پذیرفته شده خود مورد معامله قرار می گیرند.

دراین نوع بازار واحد پولی ، به عنوان واسطه معاملات می تواند در بخش های مختلف بازار به راحتی جابه جا شود و هیچ گونه محدودیتی برای آن وجود ندارد.

در واقع ما می توانیم نقدینگی خود را به راحتی در بخش های مختلف بازار و تحت قوانین آن به گردش دربیاوریم.

ما می توانیم نقدینگی خود را وارد این بازار کرده و به همان راحتی از بازار خارج کنیم.

بازار کالا و خدمات، به دلیل قدمت و به دلیل تامین کننده نیازهای کلی انسا نها از وسعت بسیار زیادی برخوردار است.

در این بازار آنچه که ارز کالا و خدمات را تعیین می کند عرضه و تقاضاست.
تقاضا متناسب با نیاز انسان ها تغییر میکند و در قبال افزایش تقاضا و ثبات عرضه، افزایش قیمت‌ها حادث می‌شود. که امروزه ما آن را به‌ نام تورم می‌شناسیم.

از تورم به عنوان بیماری اقتصاد نام برده می شود و اکثریت و یا بهتر است بگوییم کلیه حکومت ها تلاش می کنند تا تورم را به حداقل ممکن برسانند.

تورم باعث ایجاد شغل های کاذب و کاهش تولید ، یا تمایل به تولید می شود.

به‌همین‌دلیل دولت‌ها و شبکه‌اقتصادی کشورها سعی می‌کنند با ایجاد تعادل بین عرضه‌و تقاضا،تورم را کنترل کنند.

ب- بازار پول
بازار پول ابتدا به جهت نگهداری نقدینگی مردم تشکیل شد و به عنوان یک محل امن برای نگهداری و محافظت از پول در مقابل سرقت از آن تعبیر می شد.

در ابتدا بانک در قبال نگهداری و محافظت از پول مردم از آن ها مبالغی را دریافت می کردند.

اما با گسترده شدن دنیا و مناسبات اقتصادی و ایجاد داد و ستدهای گسترده وظایف و مسئولیت های جدیدی برای بانک ها تعریف شده.

در این زمان ، دولت ها یاد گرفتند که شاید بتوان از بانک ها به عنوان ابزاری برای کاهش تقاضا در بازار کالا و خدمات استفاده کرد.

به همین دلیل شروع به تبلیغ برای جذب نقدینگی مازاد مردم در حساب های بانکی کردند ، تا به این وسیله حجم نقدینگی در دست مردم را کاهش داده و کنترل نمایند و از سرازیر شدن ناگهانی این حجم عظیم نقدینگی به بازار کالا جلوگیری کنند و به این طریق بتوانند تقاضا و نهایتا تورم را در بازار کالا و خدمات کنترل کنند.

از طرف دیگر نقدینگی جمع شده در حساب های بانکی خود می توانست به صورت وام و تسهیلات در اختیار بخش های تولیدی جوامع قرار گیرد و تولید را افزایش دهد.

بانک ها در قبال وام و تسهیلات پرداختی به شرک تها و مؤسسات بهره دریافت می کردند و از طرف دیگر به سپرده های مردم نیز بهر های را می پرداختند و مابه التفاوت این دو نرخ بهره به عنوان درآمد بانکها شناخته می شد.
بازار پول تا مدت ها توانست نقش تعادل آفرین بین عرضه و تقاضا در بازار کالا و خدمات را بازی کند تا این که بحث کنترل نقدینگی در بازار پول به میان آمد.

با ایجاد بحران ها مردم به بانک ها هجوم آوردند و نقدینگی حساب های خود را طلب می کردند و در این مقطع و زمان بود که ضعف اصلی بازار پول نمایا نگر شد.

در واقع بازار پول توان لازم برای کنترل و حفظ تعادل بین عرضه و تقاضا در شرایط بحرانی را به طور کامل نداشت.
پس باید راه دیگری یافته و به کار گرفته میشد.

ج- بازار سرمایه
با بروز و شناخت ناتوانی بازار پول در ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا، با هدف جلوگیری یا کنترل تورم ، بازار سرمایه به عنوان گزینه ای مؤثر در جهت تعادل آفرینی مورد توجه قرار گرفت.

سیاست های مالی و اعتباری در ابتدا بازارهای سرمایه را ایجاد کرد و مساله ای به نام بورس و سهام به عنوان امری تاثیرگذار جای خود را در زندگی مردم باز کرد و مردمی که تا آن زمان مازاد نقدینگی خود را در سپرده های بانکی نگهداری می کردند، کم کم نحوه سرمایه گذاری در بورس و خرید سهام شرکت های بورسی را یاد گرفتند و به این ترتیب بازار سرمایه در جامعه های انسانی هر روز بیشتر از قبل شناخته شد.

در بورس‌اوراق انواع بازار های مالی و سرمایه بهادار که نمود بارزی از بازار سرمایه میباشد،سهام و سرمایه شرکت‌ها مورد معامله قرار میگیرد.

این امر باعث میشود که مازاد نقدینگی افراد به جای سرازیر شدن به بازار کالا،به شرکت‌ها سرازیر شده و باعث تامین مالی شرکت ها شده و در نهایت تولید را افزایش دهد.

تولید بیشتر،عرضه را متعادل‌تر کرده و می‌تواند به تقاضای فزاینده در بازار کالاوخدمات پاسخ داده و مانع تورم شود.

از‌طرف دیگر شرکت به‌یک منبع ارزان قیمت تامین مالی دسترسی داشته درنتیجه،قیمت انواع بازار های مالی و سرمایه تمام‌شده محصولاتشان،افزایش‌ناگهانی نخواهد‌داشت.

افراد قبل از خرید سهام شرکتها و در صورت عملکرد مطلوبشان، در سود (زیان) آن ها شریک می شوند.

در نتیجه تقاضا برای خرید سهام شرکت های سودآور هر روز بیشتر می شود و چرخه رقابت بین شرکت ها برای کسب سود بیشتر و در نتیجه جذب نقدینگی وسیع تر و بیشتر شده و این رقابت سالم میتواند تمامی گروه های فعال در بازار سرمایه را منتفع سازد.

شرکت ها از منابع مالی ارزان قیمت، انواع بازار های مالی و سرمایه منتفع می شوند، سهام داران در سود شرکت ها شریک می گردند،شراکت این دو بخش چرخه تولید را به گردش در می آورد و تولید بیشتر شکوفایی اقتصادی را به همراه خواهد داشت .
اتفاق مهم دیگری که دربازار سرمایه میافتد این‌است که نقدینگی به‌محض ورود به بازار سرمایه،به‌عنوان یک شریک،درگیر بازار گشته و در مواقع بحرانی،دولتها میتوانند ورود و خروج نقدینگی از این بازار را کاملا تحت سیاستهای خود قرار دهند.

در واقع نقدینگی وارد شده در بازار سرمایه در صورتی می تواند از این بازار خارج شود که جایگزینی داشته باشد و این مهم ، جبران کننده نقص بازار پول است.

چرا که نقدینگی در بازار پول، می توانست هر موقع که مایل باشد و بدون هیچ جایگزینی از بازار پول خارج شده و دولت را در اعمال سیاست های خود بر آن بازار محدود کند.در واقع نگارنده، بازار تعبیر می کند.

در این زندان جذاب ، نقدینگی به انتفاع از نقاط مثبت و « زندان جذاب و زیبای نقدینگی » سرمایه را به سازنده بازار می پردازد و دولت ها نیز این امکان و فرصت را می یابند تا بر این حجم نقدینگی اعمال سیاست کنند و افسارگسیختگی آن را مهار نماید. کاری که شاید در بازارهای دیگر اصلا امکان پذیر نیست و به همین دلیل است که دولت ها و مجموعه های اقتصادی وابسته ، تمایل بسیار زیادی به گسترش و تعمیق بازار سرمایه دارند ، در واقع بازار سرمایه نه تنها یک وسیله ، بلکه یک نیاز غیرقابل جایگزین در این مقطع از اقتصاد جهانی است.

نوع دیگر تقسیم بندی بازار ها (بازار های مالی ) بر اساس مدت زمان بدین گونه است :
بازارهای مالی در هر کشوری به دو گروه تقسیم می شود : ۱ – بازار پول ۲ – بازار سرمایه

بازار پول : در این بازار ابزارهایی داد و ستد می شوند که سررسید آنها حداکثر یک سال است.
بازار سرمایه:در بازار سرمایه ابزارهایی است که سررسید آنها بیشتر از یک سال است وهمچنین ابزارهای بدون سررسید دادوستد می شوند مانند سهام.

بازار مالی (Financial Market)

بازار مالی (به انگلیسی Financial Market ) بطور کلی به بازاری گویند که فعالان در آن به خرید و فروش دارایی‌های همچون اوراق بهادار، اوراق قرضه، ارز و مشتقات می‌پردازند. خاصیت‌های بارز بازارهای مالی عبارتند از مشخص بودن قیمت و آیین نامه‌ها و قوانین مربوط به هزینه‌های معامله.

بازارهای مالی خود از دو بازار زیر تشکیل شده‌اند:

1 – بازار سرمایه (Capital market)

در برخی مواقع بازارهای مالی محدودیت‌هایی را برای فعالان بازار قائل‌اند که عبارتند از حداقل مبلغ معامله، منطقه جغرافیایی، یا نوع فعالیت خریدار و فروشنده. بازارهای مالی در اکثر کشورهای دنیا وجود داشته و تنها از نظر حجم متفاوت می‌باشند.

برخی از این بازار‌ها بسیار کوچک بوده و تعداد فعالان آن نیز محدود می‌باشد و در برخی نقاط دیگر مانند بازار بورس سهام نیویورک حجم مبادلات از چند هزار میلیارد دلار در روز نیز تجاوز می‌کند.

بروز‌رسانی سریع و شفافیت اطلاعات موجود در بازار و انعکاس سریع این اطلاعات در قیمت‌ها به کارآمد بودن بازار سرمایه کمک شایانی کرده و در نتیجه یکی از عوامل تعیین کننده در روند اعتمادسازی فعالان به بازار محسوب می‌شود.

توضیحات بیشتر درباره بازار سرمایه

بازار سرمایه یکی از ارکان مهم اقتصاد در جامعه است که از آن به عنوان دماسنج اقتصاد یاد می شود. شما تا به حال تا چه حد با این بازار آشنایی داشتید؟ آیا در این بازار سرمایه گذاری کرده اید؟

طبقه بندی بازارها بر اساس سررسید تعهدات مالی:

الف ) بازار پول: بنا به تعریف، بازار پول بازاری برای دادوستد پول و دیگر دارایی‌های مالی جانشین نزدیک پول است که سررسید کمتر از یک‌سال دارند. همچنین می‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه مدت با ویژگی اندک بودن ریسک عدم پرداخت، نقدشوندگی و ارزش اسمی زیاد نام برد. تمرکز فعالیت این بازار در استفاده از ابزارهایی است که به اشخاص و بنگاه‌های تجاری این امکان را می‌دهند که به سرعت نقدینگی خود را به میزان مطلوب درآورند. درباره بازار پول این صفحه را بخوانید

ب ) بازار سرمایه: برپایه طبقه‌بندی بازار مالی با نگرش به سررسید دارایی‌ها، بازار سرمایه به بازار دادوستد ابزارهای مالی با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید اطلاق می‌شود. این بخش از بازار مالی نقش مهمتری در گردآوری منابع پس‌اندازی و تأمین نیازهای سرمایه‌گذاری واحدهای تولیدی دارد. بازار سرمایه نسبت به بازار پول بسیار گسترده‌تر است و از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار است.

مهمترین کارکرد بازارهای مالی شامل بازارهای پول، سرمایه و بیمه در اقتصاد ملی، تجهیز منابع پس اندازی و هدایت آن به سوی فعالیتهای مولد اقتصادی است، ضمن آنکه تعیین قیمت وجوه و سرمایه، انتشار و تحلیل اطلاعات و توزیع ریسک اقتصادی نیز اغلب در شمار کارکردهای این بازارهاست.

بازارسرمایه

در بازار سرمایه اوراق بهادار با سررسید بیشتر از یک سال به فروش می رسد. با در نظر گرفتن این واقعیت که پس‌انداز و سرمایه‌گذاری برای رشد اقتصاد حیاتی هستند، بازار سرمایه پلی است که پس‌انداز واحدهای اقتصادی دارای مازاد را به واحدهای سرمایه‌گذاری که بدان نیازمندند انتقال می‌دهد.

بنابراین بازار سرمایه، واحدهای پس‌اندازی و سرمایه‌گذاران را با یکدیگر ارتباط می‌دهد. از طرف دیگر سازوکارهای تعبیه شده در این بازار از طریق رشد حجم پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، رشد اقتصادی را تسریع می‌کنند. استفاده از بازار سرمایه برای تأمین مالی مخارج دولت نیز از جمله قدیمی‌ترین و متداولترین شکل مبادلات مالی است.

اتکای دولت‌ها به بازار سرمایه در اغلب اقتصادهای مدرن نه تنها از این جهت مهم است که دولت‌ها غالباً اوراق بدهی منتشر می‌کنند تا بخش عمده هزینه‌های خود را تأمین مالی نمایند، بلکه استقراض دولت غالباً حجم عظیمی از کل وجوه عرضه شده در بازار توسط وام‌دهندگان را جذب می‌کند.

ابزارهای بازار سرمایه

الف – ابزارهای تأمین مالی دراز مدت

سهام: سهام صرف‌نظر از شکل آن، نشان‌دهنده منافع مالک در شرکت است و از آن‌جاکه طلب و ادعای سهامداران در مورد دارایی‌های شرکت در مرحله آخر تمام طلب‌ها قرار دارد، منافع سهام به عنوان “منفعت باقیمانده” شناخته می‌شود. درباره سهام سوالی دارید؟ اینجا بخوانید

سهام عادی: سهام عادی نوعی ابزار سرمایه‌گذاری است که نشانگر مالکیت دارنده آن در یک شرکت سهامی است و به دو دسته سهام با نام و سهام بی‌نام تقسیم می‌شود.

سهام ممتاز: سهام ممتاز نوعی اوراق بهادار است که دارنده آن نسبت به درآمدها و دارایی‌های شرکت، حق یا ادعای محدود و معینی دارد. این سهام زمانی منتشر می‌شود که هزینه سهام عادی بالاتر باشد.

اوراق قرضه: اوراق قرضه اسنادی هستند که به موجب آن‌ها ناشر متعهد می‌شود مبالغ معینی (بهره سالانه) را در فاصله‌‌های زمانی مشخص به دارنده پرداخت کند و در سررسید، اصل مبلغ را بازپرداخت کند.

اوراق مشارکت: اوراقی است که سود علی الحساب دارد و صادر کننده اوراق متعهد می شود اصل پول و سود قطعی را در تاریخ معین پرداخت کند.

ب – ابزارهای ویژه مدیریت خطر

علاوه برکارکرد تأمین مالی واحدهای اقتصادی دارای کسری، مقابله با ریسک همراه با سرمایه‌گذاری و به ویژه ریسک ناشی از نوسان‌های قیمتی از دیگر کارکردهای مهم بازار سرمایه است. این کارکرد بازار سرمایه، از طریق به‌کارگیری ابزارهایی تحت عنوان ابزارهای مشتق انجام می‌شود.

اطلاق مشتق به این ابزارها به آن دلیل است که ارزش این ابزارها براساس، ارزش اوراق یا دارایی‌های دیگر تعیین می‌شود و در واقع مشتق از دارایی‌های دیگر است. معامله‌گران این ابزارها، برآنند که با پذیرش هزینه‌ای اندک، از ریسک زیاد نوسان قیمت اجتناب کرده و آن را به سایر سرمایه‌گذاران منتقل کنند.

مهمترین ابزارهای مشتق بازار سرمایه عبارتند از:

قراردادهای اختیار معامله: اختیار معامله قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.

بنابراین براساس این قرارداد، دو طرف توافق می‌کنند که در آینده معامله‌ای انجام دهند. در این معامله خریدار اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخصی با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، به دست می‌آورد.

از طرف دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد، براساس مفاد قرارداد، آماده فروش دارایی مذکور است. چنان‌که از تعریف قرارداد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرف‌نظر وی از اجرای قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته است از دست می‌دهد. از طرف دیگر فروشنده در صورت خواست خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است. قراردادهای اختیار معامله به دو دسته طبقه‌بندی می‌شوند:

الف – قرارداد اختیار خرید

دارنده این نوع اختیار معامله، حق دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت مشخصی – به قیمت توافقی– در دوره زمانی معینی بخرد.

ب – قرارداد اختیار فروش

این قرارداد به دارنده حق می‌دهد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت توافقی در دوره زمانی مشخصی بفروشد. درحالی‌که خریدار قرارداد اختیار خرید، به امید افزایش قیمت آن را می‌خرید، خریدار قرارداد اختیار فروش پیش‌بینی می‌کند که قیمت در آینده کاهش خواهد یافت.

قراردادهای آتی: تمامی انواع کالا را می­توان هر روز در بازار آنی (نقد) دادوستد کرد. در این بازارها، خریدار و فروشنده برای تحویل آتی کمیت و کیفیت مشخصی از یک کالا، با یکدیگر به توافق می‌رسند. وقتی قیمت آتی دادوستد، نوسان داشته باشد، معامله‌گران با ریسک (خطر) روبرو خواهند بود؛ زیرا ارزش موجودی آن‌ها ممکن است به‌طور چشمگیری تغییر یابد. برای ایمن شدن در برابر تغییرات ناگهانی قیمت، خریداران و فروشندگان می‌توانند به بازار تحویل آتی روی آورند که در آن قراردادهای تحویل آتی برای تحویل کمیت و کیفیت مشخصی از یک کالا با یک قیمت مشخص در یک زمان معین تنظیم می‌شود.

براساس این قرارداد، خریدار متعهد می‌شود که مقدار مشخصی از یک کالا را در تاریخ معین با قیمت معینی از فروشنده تحویل بگیرد و فروشنده متعهد می‌شود که کالای مورد نظر را براساس مفاد قرارداد در همان تاریخ و با همان قیمت به خریدار تحویل دهد. در سررسید قرارداد تحویل آتی، فروشنده با دریافت قیمت، کالای موضوع قرارداد را به خریدار تحویل می‌دهد و تسویه انجام می‌شود. به عبارت دیگر، تسویه قراردادهای آتی به صورت تحویل فیزیکی کالا است.

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.اصطلاحات دیگر را ببینید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: