معاملات فیوچرز (Futures Contract) چیست؟

برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید ویدئو زیر را تماشا کنید.

راهنمای جامع معاملات آتی یا فیوچرز (Futures Trading) برای رمزارزها

معاملات آتی یا فیوچرز (Futures Trading) یکی از محبوب‌ترین روش‌های معاملاتی در تمامی بازارهای مالی است. این نوع معاملات سالیان زیادی است که در بازارهای سهام و کالا انجام می‌شود اما در بازار ارزهای دیجیتال از سال ۲۰۱۷ شروع به کار کرده است.

معاملات آتی به دلیل دو طرفه بودن بازار (امکان کسب سود از تمام حرکات قیمتی) و امکان استفاده از اهرم (Leverage)، معامله‌گران زیادی را به استفاده از این روش معاملاتی علاقمند کرده است.

از آنجا که این نوع معاملات با معاملات آپشن اشتباه گرفته می‌شوند، در این مقاله قصد داریم بصورت کامل معاملات فیوچرز یا آتی، انواع قراردادهای آن، مفاهیم مورد نیاز و مزایا و معایب و همینطور تفاوت آن با معاملات اسپات را بررسی کرده و نحوه انجام معاملات آتی را آموزش دهیم.

معاملات فیوچرز یا آتی چیست؟

معامله آتی در واقع یک قرارداد بین دو طرف برای خرید یا فروش یک دارایی، در یک تاریخ و قیمت از پیش تعیین شده است. این نوع قراردادها بر روی یک دارایی مالی مثل کالا، سهام یا ارز دیجیتال و تحرکات قیمتی دارایی مورد نظر در آینده انجام می‌شوند.

قراردادهای آتی در ابتدا بر روی انواع کالاها، مثل موادغذایی یا فلزات و همینطور نفت مورد استفاده قرار می‌گرفتند اما در ادامه برای استفاده در بازار رمزارزها، شامل تغییراتی شدند که آن‌ها را از دسته بندی معاملات آپشن جدا می‌کند. در واقع قراردادهای فیوچرز، آپشن‌ها، سواپ‌ها و قراردادهای CFD، همگی جزو دسته بندی ابزار مالی‌ای به نام مشتقات هستند.

برای جا افتادن بهتر مطلب، اجازه دهید در ادامه معاملات فیوچرز را به زبان ساده‌تری بیان معرفی کنیم.

معاملات فیوچرز به زبان ساده

معاملات فیوچرز یکی از روش‌های معاملاتی در بازار رمزارزها است که در آن می‌توانید بر روی افزایش یا کاهش قیمت یک رمزارز شرط‌بندی کنید، بدون آن‌ که مالک آن باشید! در واقع در معاملات آتی شما طبق تحلیلی که انجام داده‌اید، مقداری از سرمایه خود را با استفاده از تکنیک‌های مدیریت سرمایه، بر روی قیمت آینده یک دارایی ریسک می‌کنید.

در نهایت در صورتی که قیمت دارایی به اهداف مورد نظر برسد شما قرارداد خود را با سود می‌بندید و در غیر اینصورت با ضرر از معامله خارج می‌شوید. در طی این پروسه رمزارزی به کیف پول شما وارد یا خارج نمی‌شود. معاملات فیوچرز به دلیل در اختیار نداشتن دارایی واقعی، ساده و انعطاف‌پذیر است و همینطور امکانات مارجین تریدینگ، مانند لوریج های بالا را نیز فراهم می‌کند.

برای فهم بهتر مطلب به یک مثال رجوع می‌کنیم. تصور کنید علی و حسین بر روی بیت کوین 50 هزار دلاری یک معامله فیوچرز باز می‌کنند، علی یک پوزیشن لانگ / خرید و حسین یک پوزیشن شورت / فروش. حال در ادامه و پس از سررسید قرارداد، بیت کوین به قیمت 60 هزار دلار رسیده است. در این صورت علی به مقدار 10 هزار دلار سود و حسین معاملات فیوچرز (Futures Contract) چیست؟ نیز 10 هزار دلار ضرر کرده است.

انواع قراردادها برای معاملات آتی

معاملات فیوچرز دامنه‌ی وسیعی دارند و شامل چندین نوع قرارداد می‌شوند که هرکدام ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند که در ادامه 3 نوع آن را بررسی می‌کنیم.

قرارداد آتی استاندارد

یک قرارداد آتی استاندارد مانند قراردادهای فیوچرز در بازارهای سنتی، مواردی مانند سررسید و تاریخ انقضا را رعایت می‌کند. شرکت CME Group اولین صرافی معاملات آتی است که قراردادهای فیوچرز بیت کوین را در سال 2017 راه اندازی کرد که باعث افزایش قیمت بیت کوین در آن زمان شد.

در حال حاضر این شرکت قراردادهای آتی استاندارد بیت کوین با سررسیدهای متفاوت ارائه می‌دهد که حجم معاملات بالایی دارند و گاها برروی قیمت بیت کوین نیز تاثیر گذار هستند. صرافی‌های بایننس و بای‌بیت (Bybit) نیز قراردادهای فیوچرز استاندارد را ارائه می‌دهند که بصورت فصلی و با تسویه حساب 3 ماه یک بار است. نکته مهم در مورد قراردادهای آتی استاندارد این است که تمامی آن‌ها در تاریخ سررسید با دلار آمریکا تسویه می‌شوند.

قرارداد آتی با تحویل فیزیکی

این دسته از قراردادهای آتی هم دارای تاریخ انقضا هستند و تنها تفاوت آن‌ها با معاملات فیوچرز استاندارد، تحویل رمزارز در زمان سررسید بجای تسویه حساب با دلار آمریکا است. صرافی Bakkt تنها ارائه دهنده‌ی قراردادهای آتی با تحویل فیزیکی است و زمانی که تاریخ انقضای قرارداد فرا برسد، بیت کوین‌ها را برای خریدار ارسال می‌کند.

قراردادهای دائمی

قراردادهای فیوچرز دائمی یا پرپچوال (Perpetual Contract)، نوعی از قراردادهای آتی هستند که تاریخ انقضا ندارند و اکثر معامله‌گران کوتاه مدت بازار کریپتوکارنسی از این نوع قرارداد برای معاملات خود استفاده می‌کنند.

در این نوع معاملات نیاز است تا صرافی‌ها با استفاده از مکانیسمی به نام فاندینگ ریت، قیمت‌های بازار پرپچوال را به بازار اسپات نزدیک نگه دارند که نیازمند کارمزد گرفتن از کسانی است که در بازار پرپچوال در حال معامله هستند. این نوع از قراردادهای فیوچرز در حال حاضر در صرافی‌های محبوب و بزرگی مانند بایننس، کوکوین و … در حال انجام است.

تفاوت معاملات اسپات و فیوچرز

اصلی‌ترین تفاوتی که معاملات آتی با معاملات اسپات دارند، عدم مالکیت واقعی بر روی دارایی است که در حال معامله‌ی آن هستند. شما در معاملات فیوچرز می‌توانید بر روی اتریوم و حرکات قیمتی آینده آن معامله کنید، بدون اینکه در کیف پول صرافی خود اتریوم داشته باشید در حالی که همچین اتفاقی در معاملات اسپات امکان پذیر نیست.

استفاده از اهرم و چندین برابر کردن سرمایه وارد شده به معامله، از امکاناتی است که معاملات فیوچرز معاملات فیوچرز (Futures Contract) چیست؟ برای معامله‌گران فراهم می‌کند. اتفاقی که می‌تواند باعث چندین برابر شدن سود و در عین حال ضرر معامله شود، اتفاقی که در بازار اسپات ممکن نیست.

یکی از ویژگی‌های جذاب بازار فیوچرز نسبت به اسپات، دو طرفه بودن آن است. در بازار فیوچرز سود گرفتن از افزایش قیمت دارایی و همینطور کاهش قیمت آن، امکان پذیر است در حالی که در بازار اسپات تنها از بالا رفتن قیمت می‌توان سود کسب کرد.

برای آشنایی کامل با معاملات اسپات، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را مطالعه نمایید.

مفاهیم اصلی معاملات فیوچرز در بازار ارزهای دیجیتال

برای انجام معاملات فیوچرز بجز تجربه‌ی کافی، به یادگیری مفاهیم پایه مربوط به این دسته از معاملات هم نیاز داریم که در ادامه مهم ترین‌های آن را بررسی می‌کنیم.

مارجین اولیه و مارجین نگهداری

مارجین اولیه (Initial Margin) بخشی از یک قرارداد آتی است که برای انجام معامله فیوچرز باید با پول نقد یا یک دارایی مالی قابل معامله تامین شود. در آن سو مارجین نگهداری (Maintenance Margin) به حداقل مقدار مورد نیاز برای باز نگه داشتن معامله فیوچرز گفته می‌شود. در صورتی که مارجین نگهداری، از یک حد مشخص پایین‌تر برود معامله لیکویید می‌شود که چیزی شبیه به کال مارجین در مارجین تریدینگ است.

اهرم یا لوریج (Leverage) یکی دیگر از مفاهیم مربوط به مارجین تریدینگ است که در معاملات آتی نیز کاربرد دارد. معامله‌گران با استفاده از اهرم می‌توانند نسبت به سرمایه‌ای که در اختیار دارند از صرافی وام بگیرند تا با سرمایه بیشتری وارد معامله شوند. اینکار باعث می‌شود که امکان سود گرفتن و همینطور ضرر معامله بیشتر شده و احتمال لیکویید شدن معامله و ضرر 100 درصدی در معامله نیز وجود داشته باشد.

رنج اهرم‌های ارائه شده بسته به صرافی، متفاوت بوده و بین 1x تا 125x متغیر است. برای مثال، اگر معامله‌گر با اهرم 20x و سرمایه اولیه 10 دلار ، وارد یک معامله شود در واقع 200 دلار سرمایه در حال معامله است که 190 دلار آن از صرافی وام گرفته شده است.

اهرم‌ها در فیوچرز به منظور چند برابر کردن سود یا ضرر یک معامله استفاده می‌شوند اما در مارجین تریدینگ با اهرم‌های ثابت، نسبت به سرمایه‌ای که در حساب مارجین موجود است، می‌توانید طی یک مدت تعیین شده از صرافی پول قرض گرفته و در آینده پول وام گرفته شده را به همراه کارمزد به صرافی پس دهید.

فاندینگ ریت

از آنجایی که قراردادهای پرپچوال مانند قراردادهای آتی استاندارد، تاریخ سررسید و عملیات تسویه ندارند، صرافی‌ها با استفاده از مکانیسمی به نام فاندینگ ریت (Funding Rate) در تلاش هستند تا قیمت بازارهای آتی و اسپات را به یکدیگر نزدیک نگه دارند.

فاندینگ ریت از اختلاف قیمت بین بازار آتی و اسپات محاسبه می‌شود و معامله‌گران با توجه به پوزیشن‌های باز، کارمزدهای مربوط به فاندینگ ریت را پرداخت یا دریافت می‌کنند. بعضا پیش می‌آید که کارمزدها بالا رفته و کار معامله‌گران برای پرداخت کارمزد سنگین فاندینگ ریت سخت می‌شود.

لیکویید شدن

زمانی که پوزیشن باز معامله‌گر، به حدی از ضرر برسد که سرمایه اولیه صفر شود، معامله توسط صرافی بسته شده و معامله‌گر اصطلاحا لیکویید می‌شود. این اتفاق شبیه به کال مارجین در معاملات مارجین است و زمانی که اتفاق می‌افتد معامله‌گر دچار %100 ضرر شده است. هرچه مقدار اهرم معامله بالاتر باشد احتمال لیکویید شدن نیز بالاتر می‌رود.

تصور کنید یک معامله‌گر با اهرم 5x و سرمایه اولیه 10 دلار وارد پوزیشن لانگ می‌شود یعنی در واقع با 50 دلار سرمایه وارد یک معامله شده است. زمانی که این معامله %20 وارد ضرر شود و معامله‌گر 10 دلار ضرر کند، صرافی 40 دلار از پولی که به معامله‌گر قرض داده را بلافاصله به فروش می‌رساند و معامله‌گر تمام سرمایه اولیه خود را از دست داده و از معامله بیرون می‌آید.

سود باز

نرخ سود باز (Open Interest) نشان‌دهنده‌ی حجم پوزیشن‌های باز فیوچرز است. این شاخص با حجم معاملات آتی رابطه‌ی مستقیم دارد و در صورتی که سرمایه وارد بازار فیوچرز شود این شاخص افزایش پیدا می‌کند و بالعکس.

شاخص سود باز، با قیمت بیت کوین و نرخ رشد آن در ارتباط است. با بررسی شاخص OI و قیمت بیت کوین، مشخص می‌شود که افزایش معاملات باز و ورود پول به بازار آتی بیت کوین، نشان‌دهنده‌ی افزایش علاقه معامله‌گران به خرید است و در نتیجه باعث افزایش قیمت بیت کوین می‌شود.

آموزش انجام معاملات فیوچرز

در حال حاضر اکثر صرافی‌ها از معاملات فیوچرز پیشتیبانی می‌کنند ولی ممکن است برای کسانی که احراز هویت نکرده‌اند قابل دسترسی نباشد. قبل از ثبت نام در صرافی برای انجام معاملات آتی، حتما در مورد صرافی و نوع سرویس دهی معاملات فیوچرز تحقیق کنید.

پس از پیدا کردن پلتفرم دلخواه، در ابتدا نیاز است تا یک حساب فیوچرز برای خود افتتاح کنید. وارد بخش Futures Account شده و پس از مطالعه قرارداد که قوانین و ریسک‌های مربوط به معاملات فیوچرز در آن ذکر شده، آن را تایید کرده و وارد بخش اصلی انجام معاملات آتی می‌شوید.

1. Transfer: در این بخش می‌توانید حساب فیوچرز را شارژ کرده و با آن معاملاتتان را انجام دهید.
2. Stop/Limit: در معاملات آتی توانایی سفارش‌گذاری به دو صورت Limit و Stop را دارید که می‌توانید در مقاله‌ی اسپات تریدینگ توضیح کامل این دو نوع سفارش‌گذاری را مشاهده کنید.
3. TP/SL: در این قسمت توانایی ثبت حد سود (Take Profit) و حد ضرر (Stop-Loss) برای معاملات فیوچرز تعبیه شده است.
4. Leverage: انتخاب اهرم مورد نظر برای معامله
5. Buy/Sell: انتخاب بین پوزیشن لانگ / خرید و شورت / فروش

برای مثال، می‌خواهیم یک سفارش خرید فیوچرز بر روی بیت کوین با اهرم 5 باز کنیم. قیمتی که تمایل به خرید داریم 40 هزار دلار است و در نظر داریم به مقدار یک بیت کوین در این قیمت خریداری کنیم. حد ضرر و حد سود طبق تحلیل، به ترتیب روی 35 و 50 هزار دلار در قسمت مربوطه ثبت می‌کنیم. نحوه سفارش‌گذاری مربوط به این معامله را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.

مزایا و معایب معاملات فیوچرز

معاملات آتی نیز مانند تمامی روش‌های معاملاتی در بازار رمزارزها، به دلیل تفاوت‌های موجود، مزایا و معایبی نسبت به باقی روش‌ها دارد که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.

مزایای معاملات فیوچرز

سود چند برابری

با استفاده از قابلیت اهرم در معاملات آتی، می‌توان سود چندین برابری نسبت به حالت عادی و معامله در بازار اسپات کسب کرد. هرچند که نباید فراموش کرد زمانی که معاملات در خلاف جهت حرکت کنند، ضرر معامله نیز چندین برابر می‌شود.

سادگی

با انجام معاملات فیوچرز، شما می‌توانید حد سود و حد ضرر تعیین کرده، درصد سود یا ضرر خود را در لحظه مشاهده کرده و در صورت عدم رضایت از پوزیشن، می‌توانید آن را ببندید.

از آنجایی که معاملات فیوچرز بصورت قراردادی است و نیاز به نگه‌داری رمزارز در کیف پول نیست، انجام آن ساده‌تر بوده و امنیت بالایی نیز دارند. این یکی از دلایلی است که معامله‌گران روزانه و کوتاه مدت معاملات آتی را به معاملات اسپات ترجیح می‌دهند.

بازار دو طرفه

امکان کسب سود از کاهش قیمت دارایی‌ها، علاوه بر کسب سود از افزایش قیمت، یکی دیگر از مزایای معاملات در بازار آتی است. شما می‌توانید حتی در روندهای نزولی نیز از بازار سود کسب کنید.

معایب معاملات فیوچرز

خطر لیکویید شدن

همانطور که امکان کسب سود سنگین در معاملات آتی به سبب استفاده از اهرم بالاست، امکان ضرر و همینطور لیکویید شدن نیز وجود دارد. در بازار اسپات احتمال ضرر صد درصدی به مراتب پایین‌تر است. شما در صورتی که 1 واحد اتریوم داشته باشید، در صورتی که قیمت ریزش سنگینی را تجربه کند شما کماکان 1 واحد اتریوم دارید، اما در معاملات فیوچرز با خطر از دست دادن کل سرمایه‌ی درگیر در معامله روبرو هستید.

عدم شفافیت

صرافی‌ها در تلاشند تا قیمت‌های بازار آتی و اسپات را به یکدیگر نزدیک نگه دارند اما بارها اتفاق افتاده است که قیمت‌های فیوچرز علی الخصوص در روندهای نزولی یا صعودی سنگین، اختلافات چند ده درصدی با قیمت بازار اسپات دارند!

تا امروز چندین بار اثبات شده است که صرافی‌های مختلف با یکدیگر همکاری کرده و در تلاشند تا با دستکاری بازار و خرید و فروش‌های سنگین برنامه ریزی شده، حد ضرر معامله‌گران فیوچرز را زده و آن‌ها را لیکویید کنند.

جمع بندی

معاملات فیوچرز، در کنار معاملات مارجین و اسپات یکی دیگر از محبوب‌ترین روش‌های معاملاتی در بازارهای مالی، از جمله بازار رمزارزهاست. هر دسته از معامله‌گران با توجه به میزان سابقه و نوع استراتژی و ترید پلن خود می‌توانند یک یا چند روش معاملاتی را انتخاب کرده و بر طبق آن تریدهای خود را انجام دهند.

برای مثال معامله‌گران معاملات فیوچرز (Futures Contract) چیست؟ روزانه معاملات فیوچرز را ترجیح می‌دهند در حالی که برای معامله‌گران سویینگ (Swing) و سرمایه‌گذاران بلند مدت معاملات فیوچرز یا مارجین توصیه نمی‌شود.

فراموش نکنید، برای انجام هرکدام از این روش‌های معاملاتی، یادگیری تحلیل تکنیکال، مدیریت ریسک و سرمایه نیاز بوده و در ابتدا توصیه می‌شود با استفاده از اکانت‌های دمو و پول غیر واقعی (Paper Trading) تجربه کسب کرده و سپس با میزان سرمایه‌ی کم و ریسک منطقی معاملات فیوچرز را تجربه کنند.

اصطلاحات معاملات فیوچرز در یک نگاه

برای اول موضوع اجازه بدهید به مفهوم معاملات فیوچرز بپردازیم که درواقع معاملات فیوچرز (futures contract) چه کاربردی دارند و چه هستند؟ معاملات فیوچرز در اصل قراردادی برای خرید یا فروش یک کالا، ارز دیجیتال یا سایر چیزها است که با قیمت از قبل مشخص شده در زمان آینده مورد استفاده قرار میگیرد. اول از همه باید در مورد بایننس فیوچرز اطلاعات مفیدی داشته باشید که می توانید مقاله صفر تا صد بایننس فیوچرز (Binance Future)+نکات بسیار مهم 2021 را به صورت کامل مطلاعه کنید.

برخلاف بازارهای معمولی، در بازار فیوچرز، معامله های انجام شده به صورت آنی تسویه نمی شوند. اما در عوض دو طرف معامله در قرارداد ترید می کنند که در واقع تسویه این معامله در آینده انجام می شود. همچنین بازار فیوچرز (futures market) به کاربران این اجازه را نمی دهد که به صورت مستقیم ارز دیجیتالی را خریداری و یا به فروش بگذارند. در عوض به عنوان نماینده های آن معامله ترید میکنند و معامله معاملات فیوچرز (Futures Contract) چیست؟ در آینده تحقق پیدا میکند و آنجا است که معامله با دارایی و یا پول نقد انجام می شود.

اگر بخواهیم مثال ساده در رابطه با این موضوع بزنیم، میتوانیم معامله فیوچرز را یک جسم فیزیکی و یک کالا در نطر بگیریم، مانند گندم یا طلا. در بازارهای معمولی فیوچرز (traditional futures markets)، این معاملات برای تحویل دادن مشخص شده اند. به این شکل که کالا به صورت فیزیکی تحویل داده می شود. یعنی همه چیز مانند واقعیت پیش می رود و کالا به صورت واقعی وجود دارد.

اگر نمی دانید بایننس فیوچرز چیست و چگونه باید شروع کنیم؟، حتماً به مقاله مربوطه مراجعه کنید.

بنابراین باید از طلا یا همان گندم فرضی ما محافظت شود و همینطور حمل شود تا به مقصد برسد که به خودی خود هزینه های اضافی به بار می آید. با این وجود بازارهای فیوچرز زیادی وجود دارند که هم اکنون پرداخت های نقدی دارند و تسویه می شوند. منظور از پرداخت نقدی یعنی معاملات فیوچرز (Futures Contract) چیست؟ ارزش مادی آن تسویه خواهد شد و هیچ تبادل فیزیکی و رفت و آمدی وجود ندارد.

همچنان بر اساس مثال پیش می رویم؛ ممکن است قیمت طلا (معامله فیوچرز) در مارکت های فیوچرز با یکدیگر متفاوت باشد که البته بستگی به تاریخ تسویه آن دارد. هرچه فاصله زمانی و هزینه حمل و نقل بیشتر باشد، عدم اطمینان در آینده وجود دارد و اختلاف قیمت بین بالقوه ای بین بازار معاملات و بازار فیوچرز نیز بیشتر خواهد شد.

چرا کاربران از معاملات فیوچرز استفاده می کنند؟

1. پوشش و مدیریت ریسک (Hedging and risk management): این مهمترین دلیل بای ایجاد معاملات فیوچرز بود.

2. مواجهه کوتاه مدت (Short exposure): معامله گران (تریدرها) حتی در صورت نداشتن سرمایه می توانند در برابر عملکرد بازار، پیش بینی خود را عملی کنند.

3. اهرم اعتبار (Leverage:): معامله گران می توانند پوزیشن هایی بیشتر از موجودی خود وارد کنند.

معامله فیوچرز دائمی (perpetual futures contract) چیست؟

معامله های فیوچرز همیشگی یکی از گونه های خاص معاملات فیوچرز هستند؛ اما برخلاف شیوه مرسوم و معمولی، تاریخ انقاضی برای آنها وجود ندارد. علاوه بر آن معاملات فیوچرز دائمی، بر اساس یک قیمت شاخص (Index Price) و اصولی انجام می شوند. قیمت شاخص نیز با توجه به حجم بازار و حجم معاملات نسبی آنها از میانگین قیمت یک دارایی تشکیل شده است.

در نتیجه بر خلاف معاملات فیوچرز معمولی و ساده، قراردادهای همیشگی (perpetual contracts)، اغلب با قیمت هایی معادل بازار (spot markets) و یا بسیار نزدیک به آن معامله می شوند. بنابراین با این شرایط بازار، ممکن است قیمت گذاری بازار (mark price) از قیمت بازار (spot market price) خارج شود. اما هنوز هم مهم ترین تفاوت بین معاملات فیوچرز معمولی و دائمی، تاریخ تسویه حساب قبلی است.

مارجین اولیه (initial margin) چیست؟

مارجین اولیه (Initial margin) کمترین مقداری است که باید برای باز کردن یک معامله بپردازید. معامله ای که با اهرم (لوریج)«leveraged position» همراه است. برای مثال می توانید 1000 BNB را با لوریج 100 BNB خریداری کنید که مقدار اهرم 10 برابر (10x leverage) خواهد بود. به این ترتیب مقدار مارجین اولیه شما 10 درصد از سفارش شما است. درواقع مارجین اولیه از موقعیت اهرمی (leveraged position) شما حمایت می کند و به نوعی حکم وثیقه (collateral) را برای آن دارد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص لوریج، می توانید مقاله لوریج در صرافی بایننس چیست؟ + راهکاری برای افزایش سود را مطالعه کنید.

مارجین نگهداری (maintenance margin) چیست؟

Maintenance margin حداقل مقدار وثیقه ای است که باید برای باز نگه داشتن پوزیشن های معاملاتی قرار بگیرد. اگر موجودی مارجین شما پایین تر از این حد قرار بگیرد، یا پیغامی دریافت می کنید که از شما خواسته می شود موجودی حساب خود را افزایش دهید یا به طور کلی لیکویید می شوید. بیشتر ارزهای دیجیتال از نوع دوم استفاده می کنند.

به بیان دیگر، مارجین اولیه مقداری است برای باز کردن یک پوزیشن استفاده می کنید و مارجین نگهداری به کمترین موجودی برای باز نگه داشتن یک معامله نیاز دارد. maintenance margin یک فعال است و تغییر پذیر است که این تغییر با توجه به موجودی شما (وثیقه) و قیمت بازار رخ می دهد.

لیکویید شدن به چه معناست؟

اگر مقداری که به عنوان وثیقه در نظر گرفته اید سقط کند و به زیر خط Maintenance margin برسد، ممکن است که سرمایه شما لیکویید (liquidation) شود. در اصل لیکویید شدن به معنای منحل شدن و از بین رفتن است. با در نظر گرفتن ریسک و اهرمی (لوریج) که هر کاربر در بایننس دارد (بر اساس وثیقه و در معرض قرار گرفتن آن)، لیکویید شدن به روش های مخلتفی انجام می شود. هرچه پوزیشن و معامله بزرگ تر باشد، مارجین نیز بزگتر خواهد بود.

این عملکرد بستگی به بازار و معاملات انجام شده، متفاوت است. اما بایننس کارمزد تقریباً کمی یعنی 0.5% برای لیکوییدهای نوع Tier 1 می گیرد (قرار گرفتن تحت مقدار خالص 500,000 USDT ). اگر حساب بعد از لیکویید، مقدار اضافه داشته باشد، یعنی اگر از آن باقی مانده باشد، به حساب کاربر بازگردانده می شود. اگر این مقدار کمتر باشد، کاربر یا تریدر ورشکسته (bankrupt) می شود.

برای آشنایی با اپلیکیشن بایننس و آموزش آن روی لینک کلیک کنید.

توجه داشته باشید که در صورت لیکویید شدن باید هزینه و کارمزدهای اضافی پرداخت کنید. برای جلوگیری از این موضوع می توانید پوزیشن و معاملات خود را قبل از رسیدن به قیمت لیکویید، ببندید و یا موجودی بیشتری به وثیقه خود اضافه کنید. این کار سبب می شود که قیمتی که به عنوان قیمت لیکویید انتخاب شده است از قیمت فعلی بازار فاصله بیشتری بگیرد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید ویدئو زیر را تماشا کنید.

فاندینگ ریت (funding rate) چیست؟

فاندینگ (funding) شامل پرداخت های منطم بین خریداران و فروشندگان، با توجه به مقدار فاندینگ کنونی است. زمانی که فاندینگ ریت بیشتر از صفر باشد(مثبت باشد)، تریدرهایی که از معاملات لانگ (خریداران معاملات) استفاده می کنند، مجبور به پرداخت حق تریدرهایی هستند که از معاملات کوتاه (فروشندگان معاملات) استفاده می کنند. اما در طرف مقابل یعنی زمانی که فاندینگ ریت زیر صفر است و منفی می باشد، تمام عملکردهای گفته شده برعکس می شود.

فاندینگ ریت بر اساس دو مؤلفه کلی است:

1. نرخ بهره (interest rate)

2. حق بیمه (premium)

در بازار فیوچرز (futures market) نرخ بهره ثابت است که مقدار آن 0.03% می باشد. اما حق بیمه با توجه به تفاوت بین بازار فیوچرز و سایر بازارها، متغیر است. بایننس برای انتقال فاندینگ ریت هیچ کارمزد و هزینه ای دریافت نمی کند؛ چون به صورت مستقیم بین معامله گران رخ می دهد.

قیمت مارکت (mark price) چیست؟

mark price درواقع ارزش واقعی معامله (قیمت منصفانه) در مقایسه با قیمت معاملات واقعی آن (آخرین قیمت) است. محاسبه mark price مانع لیکویید شدن در بازارهایی می شود که ثبات بسیار کمی دارند. بنابراین زمانی که قیمت شاخص (Index Price) به قیمت بازارهای محلی مرتبط است، mark price نشان دهنده قیمت واقعی و منصفانه آن معامله فیوچرز است. آنچه که بایننس در مورد mark price می گوید این است که mark price بر اساس قیمت شاخص (Index Price) و فاندینگ ریت مشخص می شود؛ همچنین بخش مهم و اساسی از محاسبه تحقق نیافته سود و ضرر (PnL) است.

PnL چیست؟

PnL مخفف سود و زیان(profit and loss) است و می تواند به واقعیت بپیوندد یا غیر واقعی باشد. زمانی که یک معامله فیوچرز دائمی باز دارید، PnL شما غیر واقعی است، به این معنی که در واکنش به حرکت های بازار همچنان تغییر می کند. زمانی که پوزیشن های خود را می بندید، PnL تحقق نیافته به صورت جزئی یا کامل اثر خود را می گذارد و اجرا می شود.

از آنجا که PnL اجرا شده به سود یا زیان ناشی از پوزیشن های بسته اشاره دارد، هیچ ارتباط مستقیمی با mark price ندارد، بلکه فقط با قیمت اجرا شده (executed price) سفارشات ارتباط دارد. از طرف دیگر، PnL غیر واقعی، دائماً در حال تغییر است و عامل اصلی لیکوییدها می باشد؛ بنابراین، mark price برای اطمینان از دقیق و عادلانه بودن محاسبه PnL (سود و ضرر) غیر واقعی استفاده می شود.

صندوق بیمه (Insurance Fund) چیست؟

به بیان ساده، صندوق بیمه همان چیزی است که مانع از افت موجودی معامله گران به زیر صفر می شود، در عین حال این اطمینان را می دهد که تریدرهای برنده سود خود را دریافت می کنند. برای درک بهتر مطلب به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید آلیس 2000 دلار در حساب بایننس فیوچرز خود دارد که برای باز کردن یک پوزیشن 10x BNB لانگ با 20 دلار در هر کوین استفاده می شود. توجه داشته باشید که آلیس معاملات و خرید خود را از معامله گر دیگری خرید می کند نه از بایننس. بنابراین در طرف دیگر ترید، ما باب را در نظر می گیریم، با موقعیت شورت و به همان میزان.

به علت وجود اهرم (leverage) 10 برابر آلیس 1000 BNB به ارزش 20 هزار دلار به علاوه 2 هزار دلار وثیقه دارد. با این وجود اگر قیمت بایننس کوین از 20 دلار به 18 دلار برسد، آلیش می تواند پوزیشن خود را به صورت خودکار ببند. یعنی سرمایه و دارایی های آلیس لیکویید شده و وثیقه 2000 دلاری او به صورت کلی از بین می رود.

اگر به هر علتی سیستم نتواند معاملات آلیس را به موقع ببندد و قیمت بازار ریزش بیشتری داشته باشد، صندوق بیمه فعالیت خود را آغاز می کند تا ضررها را پوشش دهد تا پوزیشن بسته شود. با این وجود تغییر زیادی برای آلیس رخ نخواهد داد؛ چون سرمایه آن لیکویید ده و موجودی صفر دارد. اما این اطمینان وجود دارد که باب می تواند سود خود را دریافت کند. اگر صندوق بیمه وجود نداشته باشد، موجودی حساب آلیس علاوه بر اینکه از 2000 دلار به صفر می رسد، بلکه ممکن است منفی شود.

در هر صورت پوزیشن لانگ آن احتمالاً از قبل بسته شده است، چون maintenance margin او کمتر از حداقل مورد نیاز است. هزینه های تصفیه مستقیماً به صندوق بیمه می رود و وجوه باقیمانده به کاربران بازگردانده می شود. کارمزدهای لیکوییدی به صورت مستقیم وارد صندوق بیمه می شوند و باقی مانده آن به کاربران برگردانده می شود. بنابراین صندوق بیمه مکانیزمی است که برای استفاده از وثیقه های گرفته شده از تریدرهایی است که لیکویید شده اند و برای پوشش دادن حساب های ورشکسته ایجاد شده است. در شرایط معمولی بازار، این انتظار وجود دارد که صندوق بیمه با لیکویید شدن کاربران به شکل مستمر رشد کند.

اگر خلاصه بگوییم، صندوق بیمه زمانی رشد می کند و بزرگ می شود که کاربران قبل از رسیدن به ارز منفی (negative value) پوزیشن هایشان، لیکویید شوند. اما در مواردی که اوضاع شدیدتر است، این امکان وجود دارد که سیستم نتواند همه معاملات شما را ببندد که در این شرایط از صندوق بیه کمک گرفته می شود تا خسارت احتمالی جبران شود. هر چند غیرمعقول است، اما این رویداد می تواند در دوره هایی که نوسان زیادی دارند و یا زمانی که نقدینگی بازار کم است، رخ دهد.

Auto-deleveraging چیست؟

Auto-deleveraging یا تخریب خودکار روشی است که برای لیکویید طرف مقابل است و در صورتی اجرایی می شود که عملکرد صندوق بیمه متوقف شود که البته در شرایط خیلی خاصی این اتفاق رخ می دهد. هر چند این موضوع بعید است اما چنین اتفاقی نیاز به معامله گران پرسودی دارد که قسمتی از سود خود را برای جبران ضرر و زیان معامله گران پرداخت کنند. متأسفانه نمی توان به صورت کامل جلوی این عملکرد را گرفت زیرا نوسانات موجود در بازار کریپتوکارنسی و اهرم های بالا که کابران از آنها استفاده می کنند، باعث این موضوع شده است.

به بیان دیگر، لیکویید شدن طرف مقابل آخرین مرحله ای است که صندوق بیمه نمی تواند همه معاملات ورشکسته شده را پوشش دهد. معمولاً معاملاتی که بیشترین سود را دارند (به همراه لوریج)، معاملاتی هستند که کمک بیشتری می کنند. بایننس از شاخصی استفاده می کند که به کاربران می گوید در کجای صف خودکار Auto-deleveraging قرار دارند.

در بازار بایننس فیوچرز سیستم تمام کارهای لازم را انجام می دهد تا از Auto-deleveraging جلوگیری کند و چند مورد از ویژگی های آن در به حداقل رساندن این امر تأثیر گذار است. در صورت رخ دادن، لیکویید شدن فرد مقابل بدون هیچ هزینه ای در مارکت انجام می شود و بلافاصله اطلاعیه ای برای معامله گران متضرر ارسال می شود. کاربران در هر زمان که بخواهند دوباره وارد معاملات شوند، می توانند اقدام کنند. در مقاله بعدی به این سؤال پاسخ می‌دهیم: چطور از حالت Multi-Assets (چند جفت ارزی) استفاده کنیم؟

معاملات فیوچرز (Futures) در CoinEx Mobile

در آخرین مقاله از سری مقالات آموزشی کار با نرم‌افزار CoinEx Mobile به بررسی بازار معاملات آتی فیوچرز (Futures)، به خصوص معاملات دائمی (Perpetual) می‌پردازیم. توصیه می‌شود قبل از مطالعه این مقاله، دو مقاله قبل از این سری مقالات را بررسی کنید.

بازار فیوچرز Futures

به منظور ورود به پلتفرم معاملاتی آتی در نرم‌افزار CoinEx Mobile در صفحه اصلی بر روی گزینه Futures، مطابق شکل زیر کلیک می‌کنیم.

با انتخاب این گزینه، پلتفرم معاملات فیوچرز Futures به شکل زیر نمایان می‌شود. این پلتفرم نقاط مشترک زیادی با پلتفرم بازارهای اسپات Spot و مارجین Margin دارد. موارد متفاوت آن را در ادامه مطابق با شماره گذاری در شکل توضیح خواهیم داد.

بخش ۱

بازار آتی ارزهای دیجیتال از نظر ارز پایه به دو دسته بر پایه Stable Coin ها و بر پایه ارزهای فیات دسته‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی در بعضی از صرافی‌ها تحت عنوان USDT-Based و Coin-Based معرفی می‌شود که دسته USDT-Based بر مبنای رمزارز تتر (USDT) تنظیم می‌شوند و دسته Coin-Based علاوه بر ارزهای فیات شامل سایر ارزهای دیجیتال غیرثابت نیز می‌شود. در صرافی CoinEx این دسته‌بندی تحت عنوان Linear برای دسته USDT-Based و Inverse برای دسته Coin-Based معرفی شده‌است.

بخش ۲

جفت‌ارز دیجیتال فعلی با میزان تغییرات درصدی در طول ۲۴ ساعت گذشته را نمایش می‌دهد. با کلیک بر روی آن، لیستی به شکل زیر نمایان می‌شود. در قسمت ۲.۱، نام نماد مدنظر کاربر جستجو می‌شود. قسمت ۲.۲، نمادهای موجود در بخش Linear را به دو دسته نمادهای محبوب (Selected) و نمادهای برپایه تتر (USDT) نمایش می‌دهد. لیست نمادهای هر دسته‌بندی در قسمت ۲.۳ به صورت ستونی ارائه می‌شود. در این لیست ستون سمت چپ نام نماد را نمایش می‌دهد و با انتخاب گزینه ستاره در کنار هر نماد، آن معاملات فیوچرز (Futures Contract) چیست؟ نماد به لیست نماد‌های محبوب اضافه می‌شود. ستون وسط نرخ لحظه‌ای هر نماد را نمایش می‌دهد و ستون سمت راست میزان تغییرات درصدی هر نماد در ۲۴ ساعت گذشته را نشان می‌دهد.

بخش ۳

تنظیمات تکمیلی پلتفرم فیوچرز CoinEx Mobile در این بخش در دسترس کاربر قرار می‌گیرد که با انتخاب این گزینه پنجره‌ای به شکل زیر باز می‌شود. موارد موجود در این پنجره شامل اضافه کردن نماد فعلی به نمادهای محبوب (Add to Selected)، انتقال سرمایه بین کیف‌پول‌های حساب کاربری (Transfer)، ماشین‌حساب معاملاتی (Calculator)، اطلاعات بیشتر در ارتباط با قرارداد نماد فعلی (Contract Info) و اطلاعات بازار (Market Info) می‌باشد.

بخش ۴

اهرم معاملاتی بازار معاملات فیوچرز CoinEx Mobile در این بخش تنظیم می‌شود. در اولین اقدام برای ورود به پنجره این بخش، پیامی به شکل زیر به کاربر نمایان می‌شود که کاربر پس از زدن تیک مطالعه و موافقت برای قبول ریسک و ضررهای بازار آتی و کلیک بر روی گزینه Confirm بازار آتی حساب کاربری خود را فعال می‌کند.

پس از فعال‌سازی بازار آتی، با کلیک بر روی بخش ۴ پنل آن به شکل زیر باز می‌شود. در این پنل، قسمت ۴.۱ به منظور نحوه تخصیص سرمایه برای هر معامله به دو صورت بخش‌بندی‌شده (Isolated) و مجتمع در کیف پول بازار آتی (Cross) وجود دارد. قسمت ۴.۲ گزینه‌های قابل انتخاب برای اهرم معاملاتی را نمایش می‌دهد که برای هر نماد ماکزیمم متفاوتی دارد. قسمت ۴.۳ با توجه به اهرم انتخاب‌شده و موجودی کیف پول کاربر، بیشترین حجم معاملاتی مجاز (Max. Amount (P)) و قیمت Liquid شدن احتمالی (Est. Liq. Price) را با توجه به نرخ فعلی نماد نمایش می‌دهد.

بخش ۵

میزان درصدی و زمان پرداخت نرخ فاندینگ ( Funding Rate ) را نمایش می‌دهد.

بخش ۶

درصد بندی حجم سفارش‌های در انتظار تکمیل در Orderbook را براساس سفارش خرید و فروش نشان می‌دهد.

بخش ۷

نحوه و شرایط ثبت و یا کنسل کردن سفارش در این بخش تعیین می‎شود. با انتخاب این بخش، پنلی به شکل زیر نمایان می‌شود که براساس آن‌ها سفارش دارای اعتبار دائمی باشد (Always Valid)، بلافاصله ثبت و تکمیل شود و یا کنسل شود (Immediate or Cancel (IOC))، سفارش بلافاصله تکمیل شود یا کلاً کنسل شود (Fill or Kill (FOK)) و یا تنها در صورت ثبت در Orderbook سفارش معتبر باشد و در غیر اینصورت کلاً کنسل شود (Post Only). هریک از موارد ارائه شده در این پنل، در شرایط معاملاتی خاص کاربرد دارد.

بخش ۸

هزینه ثبت سفارش مدنظر کاربر و همچنین موجودی کیف پول Futures حساب کاربری را نمایش می‌دهد.

بخش ۹

پیشینه سفارشات و معاملات کاربر را نشان می‌دهد. این پیشینه شامل معاملات باز فعلی (Current Positions)، سفارشات در انتظار تکمیل (Current Orders) و تاریخچه سفارشات (Order History) می‌باشد.

جمع‌بندی

آخرین مقاله از سری مقالات آموزش ورژن نرم‌افزاری صرافی CoinEx با بررسی نحوه کار با پلتفرم معاملاتی فیوچرز Futures ارائه شد. ساختمان کلی نرم‌افزار CoinEx Mobile به شکل ارائه شده در مقاله می‌باشد و تنها ممکن است در به روزرسانی‌های نرم‌افزار محل قرارگیری هر قسمت تغییر کند.

تفاوت فیوچرز با مارجین چیست و کدام یک بهتر است؟

در این مقاله می‌خواهیم دو رویکرد مختلف معامله کردن در صرافی بایننس (Binance) را بررسی کنیم. این دو رویکرد شامل معاملات فیوچرز (Futures) یا قراردادهای آتی و معاملات مارجین (Margin) است. فیوچرز و مارجین در کنار تفاوت‌هایی که دارند از چند جنبه نیز مشابه هم هستند. در مقاله صرافی معتبر رمزینکس ابتدا هر کدام را به اختصار توضیح داده و سپس به تفاوت فیوچرز با مارجین پرداخته شده است.

معاملات فیوچرز بایننس

قبل از پرداختن به تفاوت فیوچرز با مارجین بهتر است مختصری در مورد هر یک توضیح دهیم. فیوچرز بایننس محصولات مشتقه‌ای است که به معامله‌گر در مورد قیمت آینده دارایی‌های باراز رمز ارزها گمانه زنی کنند. این قرارداد شامل قراردادهای سنتی و دائمی است که هر دو ماهیت قراردادی را که برای معامله کردن انتخاب کرده‌اید تعیین می‌کنند. برای اطلاعات بیشتر به مقاله «بایننس فیوچرز چیست؟ معاملات آتی در بایننس چگونه است؟» مراجعه کنید.

معاملات مارجین بایننس

معاملات مارجین بایننس روشی برای معامله دارایی‌های رمزنگاری شده با پول قرض گرفته شده از شخص ثالث است. معامله‌گران با این امکان بهره‌مند شدن از سرمایه بیشتر از موجودی اصلی خود می‌توانند به عنوان اهرمی برای کسب سودهای بیشتر استفاده کنند.

معاملات مارجین در سیستم‌های معاملاتی سنتی بسیار محبوب است زیرا به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا زا اهرم‌های (لوریج) بیشتری استفاده کنند. این کار احتمال کسب سودهای بسیار بیشتر از بازارها را برای معامله‌گران افزایش می‌دهد.

با این وجود، در حالی که وجوه معامله شده در بازارهای سنتی از طریق کارگزاران سرمایه‌گذاری تأمین می‌شود، وجوه مورد معامله در معاملات مارجین بایننس بیشتر از سوی معامله‌گران دیگر تامین می‌شود. شاید با خودتان فکر کنید که «چرا باید معامله‌گران دیگر سرمایه خود را در اختیار معامله‌گران دیگر قرار دهند؟»

خوب، سیستم عملیات نسبتاً ساده است: آن دسته از معامله‌گرانی که معامله‌گران مارجین را از نظر مالی تأمین می‌کنند می‌دانند که می‌توانند با این کار معاملات فیوچرز (Futures Contract) چیست؟ مقداری سود دریافت کنند، از این رو این کار به نفع هر دو طرف است.

مزایای معاملات مارجین

• استفاده از اهرم: معامله‌گران بایننس می‌توانند پوزیشن‌های معاملاتی بزرگتری نسبت به سرمایه اصلی خودشان باز کرده و میزان سودشان را افزایش دهند.
• دستیابی سریعتر به اهداف سودآوری: معاملات مارجین به اهداف مالی در معاملات دست یابید که در حالت عادی برایتان غیرقابل باور بود. این در حالی است که رسیدن به چنین اهدافی با داشتن سرمایه ناچیز غیرممکن است.

معایب معاملات مارجین

اهرم: اگرچه اهرم می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا خیلی سریع‌تر به اهداف معاملاتی‌شان نزدیک شوند، اما این ابزرا در عین حال می‌تواند یک شمشیر دو لبه باشد که معامله‌گران را تا آنجا که ممکن است از اهدافشان دور کند.

معامله‌گران لزوماً لزوماً نمی‌دانند از چه مقدار اهرم استفاده کنند و غالباً از این فرصت درخشان سوء استفاده می‌کنند. در نتیجه آنها به شدت متضرر شده و مجبور به پرداخت کارمزد‌ها و هزینه‌های اضافی می‌شوند. بد نیست به یاد داشته باشید که هرچه میزان اهرمی که در معاملات استفاده می‌کنید بالاتر باشد (در صورت نامساعد بودن شرایط بازار) احتمال لیکوید شدن حساب‌تان بیشتر خواهد بود.

تفاوت فیوچرز و مارجین

تفاوت فیوچرز و مارجین در چند مورد خلاصه می شود. در معاملات فیوچرز امکان استفاده از اهرم‌های بالا وجود دارد در حالی که در قراردادهای مارجین بایننس میزان اهرم در دسترس محدودتر است.

معاملات مارجین بایننس روشی برای معامله کردن دارایی‌های رمزنگاری شده از طریق قرض گرفتن سرمایه است که به معامله‌گر این امکان را می‌دهد با دسترسی به سرمایه بیشتر به عنوان اهرم پوزیشن‌های معاملاتی بزرگتری داشته باشند. اساساً، در معاملات مارجین نتایج معاملات چند برابر می‌شود تا بدین ترتیب معامله‌گران بتوانند سود بیشتری را در معاملات موفق کسب کنند.

قرارداد فیوچرز توافقنامه‌ای برای خرید یا فروش یک دارایی با قیمت از پیش تعیین شده در آینده است. معامله‌گران در معاملات فیوچرز می‌توانند با گرفتن پوزیشن‌های لانگ (خرید) یا شورت (فروش) از حرکت‌های سود کسب کنند. قراردادهای فیوچرز بایننس با توجه به تاریخ‌های مختلف تحویل به قراردادهای فیوچرز سه ماهه و دائمی تقسیم می‌شوند.

معامله‌گران می‌توانند در معاملات مارجین و فیوچرز با استفاده از اهرم (لوریج) سود معاملات را چند برابر کنند. اما تفاوت میان این دو قرارداد چیست؟ در ادامه به این موضوع می‌پردازیم.

بازارها و دارایی‌های معاملاتی

معامله‌گران مارجین سفارشات خرید یا فروش رمز ارزها را در بازار اسپات (Spot Market) ثبت می‌کنند. این بدان معنی است که سفارشات مارجین با سفارشات ثبت شده در بازار اثبات مرتبط می‌شوند. همه سفارشات مربوط به مارجین در واقع سفارشات اسپات هستند. معامله‌گران در هنگام معامله کردن محصولات فیوچرز سفارشات خرید یا فروش قرارداد را در بازار مشتقات انجام می‌دهند. به طور خلاصه، معاملات مارجین و فیوچرز در دو بازار مختلف انجام می‌شوند.

اهرم (Leverage)

اهرم یا لورج از موارد مهم در تفاوت فیوچرز و مارجین است. معامله‌گران مارجین برای معامله کردن دارایی‌های موجود در پلتفرم بایننس می‌توانند از اهرم‌های ۳ تا ۱۰ برابر استفاده کنند. ضریب اهرم بر اساس این فاکتور تعیین می‌شود که از حالت مارجین کراس (Cross) استفاده کنید یا مارجین ایزوله (Isolated). در مقابل، در قراردادهای فیوچرز امکان استفاده از اهرم‌های بالاتر تا ۱۲۵ برابر وجود دارد.

تخصیص وجه تضمین (Collateral)

در معاملات فیوچرز و مارجین بایننس معامله‌گران می‌توانند اهرم را از کراس به ایزوله و بالعکس تبدیل کنند. بنابراین آنها می‌توانند سرمایه خود را به یک پوزیشن کراس پوزیشن‌های ایزوله اختصاص دهند تا بدین ترتیب وجه تضمین خود را به طور منطقی بین این دو نوع اهرم تقسیم کرده و ریسک معاملاتی خود را کنترل کنند.

کارمزد معاملات

معاملات مارجین به کاربران این امکان را می‌دهد که از پلتفرم معاملاتی وام بگیرند و نرخ بهره وام را برای ساعت بعد محاسبه می‌کند. کاربران در آینده این وام را پس می‌دهند. معامله‌گران باید برای عدم لیکوید شدن از داشتن دارایی کافی در حسابشان اطمینان حاصل کنند.

در مقابل، در قراردادهای فیوچرز‌ از مارجین نگهداری (Maintenance Margin) به عنوان وجه تضمین استفاده می‌شود که بدان معناست که بازپرداختی در کار نیست اما کاربران باید از داشتن وجه تضمین کافی اطمینان حاصل کنند.

در هر دو نوع معاملات مارجین و فیوچرز کاربران باید مبلغی را به عنوان کارمزد معاملات پرداخت کنند؛ و هزینه معاملات مارجین مشابه کارمزد معاملات اسپات است.

به دلیل تفاوت قیمت دارایی‌ها در قراردادهای فیوچرز دائمی و فیوچرز سه ماهه، از فاندینگ ریت (Funding Rate) برای تعدیل قیمت‌ها بین بازار معاملات فیوچرز دائمی و دارایی مورد معامله استفاده می‌شود. لطفاً توجه داشته باشید که فقط در قراردادهای فیوچرز دائمی از معامله‌گران فاندینگ ریت گرفته می‌شود.

فیوچرز یا مارجین؛ کدام یک بهتر است؟

معاملات مارجین بایننس برای معامله‌گرانی که سرمایه کافی برای شروع معامله ندارند بسیار مناسب است. از طرف دیگر، به نظر می‌رسد فیوچرز بایننس گزینه مناسب‌تری برای معامله‌گرانی است که موجودی حساب قابل قبولی دارند.

در جریان پی بردن به اینکه کدام رویکرد معاملاتی برایتان مناسب‌تر است باید به این درک برسید که انتخاب بازارتان باید بر اساس اندازه سهام، تجربه‌تان از سایر پلتفرم‌های معاملات سنتی و نوع معامله‌گر که می‌خواهید به آن تبدیل شوید باشد.

قرارداد دائمی (Perpetual Contract) ارز دیجیتال چیست؟

قرارداد فیوچرز دائمی (Perpetual Futures Contract) نوع خاصی از قرارداد فیوچرز است که تاریخ انقضا ندارد. معامله‌گران با استفاده از این قراردادها می‌توانند بدون نگهداری دارایی، از روند قیمت سود کسب کنند. قراردادهای دائمی به دلیل انعطاف‌پذیری و نقدشوندگی پرکاربردترین نوع قراردادهای آتی در بازار ارز دیجیتال هستند. در این مطلب از چشم بورس با این نوع قرارداد آشنا می‌شویم و نحوه‌ی معامله با آن را آموزش می‌دهیم.

چرا به قرارداد دائمی نیاز داریم؟

پیش از بررسی نحوه‌ی عملکرد قراردهای دائمی، بهتر است علت وجود آنها را شرح دهیم. فرض کنید بر اساس روش‌های تحلیلی، به این نتیجه رسیده‌اید که قیمت بیت‌کوین صعودی خواهد بود. شما برای استفاده از این تحلیل سه انتخاب دارید:

1. بازار اسپات

بازار اسپات یا نقدی معمول‌ترین بازار ارز دیجیتال است. در معاملات اسپات با پرداخت پول، دارایی مورد معامله بلافاصله از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود. کافی است یک صرافی معتبر را انتخاب کنید و مقداری بیت‌کوین بخرید. مزایا و معایب این روش چیست؟

مزایای بازار اسپات

• این روش بسیار ساده است. در تمام صرافی‌ها می‌توان به سادگی از طریق معاملات اسپات دارایی‌های دیجیتال را خریداری کرد.

معایب بازار اسپات

• در معاملات عادی اسپات، نمی‌توان از اهرم برای افزایش سود استفاده کرد.
• دارایی شما در اختیار صرافی است و شما کنترلی بر آن ندارید. به هر دلیلی صرافی هک و یا با مشکلی مواجه شود، دارایی شما در معرض خطر خواهد بود.

نوع خاصی از بازار اسپات وجود دارد که به آن بازار مارجین (اهرمی) می‌گویند. در این بازار با استفاده از اعتبار می‌توانید قدرت خرید خود را افزایش دهید. روش کار به این صورت است که سرمایه‌ی خود را به عنوان وثیقه قرار می‌دهید و چند برابر آن اعتبار دریافت می‌کنید.

2. قرارداد آپشن (اختیار معامله)

یک رویکرد پیشرفته‌تر، استفاده از قرارداد آپشن (اختیار معامله) است. با استفاده از قرارداد آپشن شما اختیار این را دارید بیت‌کوین را در تاریخ مشخص با قیمت از پیش تعیین شده بخرید و یا بفروشید. در قراردادهای آپشن شما تعهد نمی‌دهید و در زمان سررسید، مختارید از اختیار معامله استفاده کنید یا خیر.

چون در مثال ما، تحلیل بر صعودی بودن است از اختیار خرید می‌توانید استفاده کنید. در روندهای نزولی نیز قراردادهای اختیار فروش در دسترس هستند. در بازارهای دو طرفه این به معنای کسب سود از روند نزولی است. مزایا و معایب قرارداد آپشن چیست و چرا بهتر از قرارداد اسپات است؟

مزایای قرارداد آپشن

• در قراردادهای آپشن میزان ضرر شما محدود می‌شود. میزان ضرر به اندازه مبلغی است که برای تنظیم قرارداد باید بپردازید، به این مبلغ حق پاداش (Premium) می‌گویند. به زبان ساده، اگر بازار مسیر پیش‌بینی شده را طی نکرد و مجبور به استفاده از اختیار خرید شدید، تنها به اندازه حق پاداش ضرر خواهید کرد.
• از آنجایی که شما دارایی را نمی‌خرید و تنها یک قرارداد برای خرید در آینده می‌بندید، ریسک هک شدن و در مخاطره افتادن دارایی وجود ندارد. تنها چیزی که در صرافی ذخیره می‌شود اطلاعات مربوط به قرارداد است.

معایب قرارداد آپشن

• قرارداد داری یک سررسید با تاریخ مشخص است. اگر پس از پایان قرارداد همچنان تحلیل شما بر صعودی بودن است باید یک قرارداد تازه منعقد کنید. این به معنای پرداخت دوباره‌ی حق پاداش است.
• این قراردادها دو نوع آمریکایی و اروپایی دارند. در آپشن آمریکایی می‌توانید پیش از سررسید از اختیار معامله استفاده کنید. اما آپشن‌های اروپایی انعطاف‌پذیر نیستند و تنها در تاریخ انقضا قابل اعمال هستند.

قراردادهای آپشن برای سازمان‌ها بسیار مناسب است. زیرا ریسک نگهداری دارایی و هزینه‌های مربوط به آن را صفر می‌کنند.

3. قرارداد فیوچرز دائمی

گزینه‌ی سوم استفاده از قرارداد فیوچرز دائمی است. قرارداد دائمی بسیار به قرارداد آپشن شباهت دارد، اما دو تفاوت مهم وجود دارد:

1. شما برای خرید و یا فروش اختیار ندارید، بلکه تعهد می‌دهید.
2. قراردادهای فیوچرز دائمی سررسید ندارند. تا زمانی که اصطلاحا کال مارجین (لیکویید) نشده‌اید می‌توانید پوزیشن را حفظ کنید.

فرض کنید 10000 دلار بیت‌کوین با اهرم 10 خریده‌اید. اگر بازار ده درصد رشد کند پول شما دو برابر خواهد شد و برعکس اگر بازار 10 درصد ریزش کند، موجودی شما صفر می‌شود. در چنین شرایطی اصطلاحا کال مارجین شده‌اید. یا باید حساب خود را شارژ کنید یا پوزیشن به صورت خودکار بسته خواهد شد.

مزایای قرارداد دائمی فیوچرز

• تمام مزایای قرارداد آپشن را دارند. میزان ضرر اینجا نیز محدود است. فرض کنید که 10000 دلار دارید و به جای ورود تمام سرمایه، 1000 دلار را با اهرم 10 برابر وارد معامله می‌کنید. حداکثر زیان شما 1000 دلار خواهد بود. همچنین اینجا نیز چون دارایی را نمی‌خرید خطر هک و سرقت وجود ندارد.
• درک قراردادهای دائمی ساده‌تر و کار با آن راحت‌تر است. این قراردادها تاریخ انقضا ندارند و شما فقط با قیمت و بالا و پایین رفتن آن کار دارید.
• اهرم بیشتر و نقدینگی (لیکوییدیتی) بالاتر دیگر مزیت این قراردادهاست. اهرم در قراردادهای آتی دائمی بسیار بالاتر از قراردادهای آپشن است. همچنین معامله‌گران بیشتری در این بازار هستند و پوزیشن‌ها را می‌توانید به راحتی نقد کنید؛ اصطلاحا بازار لیکویید است. لیکویید بودن یعنی دارایی به سرعت قابل نقد است بدون اینکه تاثیر زیادی بر ثبات قیمت داشته باشد.

معایب قرارداد دائمی فیوچرز

• به این دلیل که قرارداد فیوچرز دائمی تاریخ انقضا ندارد هیچگاه تسویه نمی‌شود. صرافی‌ها برای اطمینان از همگرایی قیمت بین بازار اسپات و فیوچرز از مکانیزمی به نام فاندینگ ریت استفاده می‌کنند. در بخش بعدی در این مورد بیشتر توضیح خواهیم داد.

فاندینگ ریت در قرارداد دائمی

فاندینگ ریت (Funding Rate) مکانیسمی برای اطمینان از ثبات قیمت در قراردادهای دائمی محسوب می‌شود. کارکرد اصلی فاندینگ ریت، اصلاح هر گونه انحرافی بین قیمت قرارداد دائمی و قیمت اسپات است. به این صورت که در صورت پایین‌تر بودن قیمت قرارداد دائمی انگیزه برای خریداران ایجاد می‌شود و بالعکس.

هنگامی که قیمت قرارداد دائمی بالاتر از قیمت لحظه‌ای باشد به این معناست که تقاضا در پوزیشن لانگ (Long) بیشتر از پوزیشن شورت (Short) است. پس صرافی به صورت برنامه‌ریزی شده (مثلا در بایننس و کوکوین هر 8 ساعت یک بار) کارمزد فاندینگ ریت را از پوزیشن لانگ کم کرده و به پوزیشن شورت اضافه می‌کند. بر عکس اگر قیمت دائمی کمتر از اسپات باشد به معنای تقاضای بیشتر روی پوزیشن شورت است. در این حالت صرافی فاندینگ ریت را از پوزیشن شورت کم کرده و به پوزیشن لانگ اضافه خواهد کرد.

آموزش معامله با قرارداد دائمی

اگر تا به امروز با قراردادهای دائمی معامله نکرده‌اید، در اولین معامله با موارد جدیدی روبرو خواهید شد. با این فرض که هیچ گونه آشنایی با این قراردادها ندارید در ادامه مراحل مختلف آن را برای شما شرح می‌دهیم.

1. باز کردن پوزیشن

وقتی تصمیم می‌گیریم که بر اساس تحلیل وارد یک قرارداد دائمی شویم، باید سه سوال را از خود بپرسیم:

• انتظار دارم قیمت دارایی به کدام سمت برود؟
• میزان سرمایه‌گذاری من چقدر است؟
• چقدر می خواهم ریسک کنم؟

فرض کنید قیمت در بازار لحظه‌ای برای هر واحد بیتکوین 10000 دلار است. شما تصور می‌کنید که قیمت آن افزایش خواهد یافت. باید این مراحل را طی کنید:

ابتدا باید حساب خود را شارژ کنید، فرض می‌کنیم 1000 تتر در اختیار دارید و آن را به حساب صرافی واریز می‌کنید. این 1000 دلار اصطلاحا مارجین (حاشیه) معامله‌ی شما خواهد بود. در مرحله‌ی دوم باید برای اندازه‌ی پوزیشن تصمیم بگیرید. فرض کنید میخواهید روی یک بیت‌کوین 10000 هراز دلاری سرمایه‌گذاری کنید، باید از اهرم 10 برابر استفاده کنید.

مارجین/ارزش تخمینی پوزیشن=اهرم

هرچه معامله گر از اهرم بالاتری استفاده کند، در شرایط آشفته‌ی بازار ریسک لیکویید شدن بالاتر خواهد رفت. اگر صرافی نتواند پوزیشن معاملاتی را به موقع تسویه کند، متحمل ضرر خواهد شد. زمانی که حاشیه را از دست بدهید اصطلاحا کال مارجین می‌شوید. چنان‌چه حساب خود را شارژ نکنید صرافی موقعیت معاملاتی شما را خواهد بست. این نکته بسیار مهم است؛ حتی اگر به تحلیل خود بسیار اطمینان دارید برای استفاده از اهرم زیاده‌روی نکنید.

2. نگهداری موقعیت

فرض کنید بیت‌کوینی که به قیمت 10000 دلار خریداری کرده‌اید، پس از مدتی در بازار فیوچرز به 10500 دلار می‌رسد. همزمان قیمت نقدی 10600 دلار است. برای جلوگیری از واگرایی بین این دو قیمت از مکانیزم فاندینگ ریت استفاده می‌شود.

در مثال ما، از آنجایی که قیمت نقدی بالاتر از قیمت دائمی است، به صورت خودکار فاندینگ ریت از پوزیشن‌های Short کم شده و به پوزیشن‌های Long اضافه می‌شود. در این مثال کارمزد فاندینگ ریت به شما پرداخت خواهد شد. توجه کنید هر چقدر اهرم بیشتر باشد تاثیر فاندینگ ریت بیشتر خواهد شد. به عنوان مثال برای اهرم 10، کارمزد فاندینگ ریت 10 برابر می‌شود.

3. بستن موقعیت

فرض کنید قیمت بیت‌کوین به 11000 دلار رسیده و می‌خواهید موقعیت خود را ببندید. دو راه برای این کار وجود دارد:

• موقعیتی در جهت مخالف با اندازه‌ی موقعیت فعلی باز کنید و هزینه‌ی معامله را برای موقعیت جدید پرداخت نمایید. با این کار موقعیت معاملاتی تسویه می‌شود.
• یا با کلیک روی دکمه بستن پوزیشن، صرافی به معاملات فیوچرز (Futures Contract) چیست؟ صورت اتوماتیک این کار را برای شما انجام می‌دهد.

برای این مثال چون از اهرم 10 استفاده کرده‌اید، سود شما 1000 دلار خواهد بود. یعنی سرمایه‌ی اولیه‌ی شما 100 درصد رشد خواهد کرد. البته این روی خوش ماجراست. در صورتی که بیت‌کوین ده درصد اصطلاح می‌کرد، تمام سرمایه‌ی اولیه را از دست می‌دادید.

نتیجه‌گیری

امیدواریم پس از خواندن این مطلب با انواع قراردادها و کارکرد آنها آشنا شده باشید. همچین سعی کردیم به صورت مختصر نحوه‌ی کار با قراردادهای دائمی را آموزش دهیم. قراردادهای دائمی ابزاری مدرن با مزایای فوق‌العاده است.

خوب است بدانید قرادادهای آپشن و فیوچرز سنتی نیز کارکرد خود را دارند. معامله‌گران سازمانی هنوز هم از این قراردادها استفاده می‌کنند و همچنین ماینرهای بیت‌کوین. فرض کنید که در چند ماه آینده X مقدار بیت‌کوین استخراج خواهید کرد. می‌توانید از طریق قرارداد فیوچرز و یا اختیار معامله آن را به فروش برسانید. اگر از قرارداد دائمی استفاده کنید به صورت مداوم باید کارمزد فاندینگ ریت بپردازید که چندان منطقی نیست!